जांभूळ/जम्बू

सतत हिरव्या पानांनी बहरलेला मोठा वृक्ष असतो.ह्याची पाने ७.५-१५ सेंमी लांब व ५-८ सेंमी रूंद भालाकार असतात.फुले हिरवट पांढरी व मंजिरी स्वरूपात असतात.फळ १-३ सेंमी लांब व पिकल्यावर तांबुस काळे व गरदार असते.फळा मध्ये एक मोठी आठळी असते.

ह्याचे उपयुक्तांग आहे फळ,त्वचा,पाने व बी.जांभुळ चवीला तुरट,गोड,आंबट असते.गुणाने थंड व जड व रूक्ष असते.जांभुळ कफ पित्तनाशक व वातकर असते.

चला आता आपण ह्याचे औषधी उपयोग जाणून घेऊयात:

१)रक्त स्त्राव थांबवायवला जांभुळाच्या सालीचे चुर्ण उपयोगी आहे.

२)ताप आल्यावर अंगाचा दाह होत असल्यास जांभळाच्या फळाचा गर तिळ तेलात एकत्र करून कापडी पट्टीवर लावावा व हि पट्टी डोक्यावर बांधतात.

३)उल्टी व मळमळ होत असल्यास जांभुळाच्या पानांचा रस मधासोबत देतात.

४)मधुमेहामध्ये जांभळाच्या सालीचे चुर्ण उपयोगी आहे.

५)जांभळाच्या फळातील गराचे चुर्ण तारूण्यपिटिकांवर लेप करायला उपयोगी आहे.

(सुचना: ह्या लेखातील वनस्पती वैद्यांचा सल्ला घेऊनच वापरावे )

(कृपया फोटो चुकला असल्यास सांगावे हि विनंती)

वैद्य(सौ)स्वाती हेमंत अणवेकर
आरोग्य आयुर्वेदीक क्लिनीक,
म्हापसा गोवा.
संपर्क:९९६०६९९७०४