प्राजक्त

काल एक सुंदर चारोळी वाचली….

‘सकाळी अंगणातला पारिजात,
फुलांचा सडा टाकून मोकळा होतो
रिते होण्यातले समृद्धपण,
तो किती सहजपणाने दाखवतो’

कुणाची आहे माहित नाही. पण भावली मनाला. आणि

‘प्राजक्त सडा टाकून मोकळा झाला’.

त्याचा भार हलका झाला. अर्थात….फुलंच ती….इलुशी…नाजुक….त्यांचा भार तो कितीसा असणार ! आणि काहीही झालं तरी ‘सृजनाचा’ कुठे कधी भार होत असतो का ? ‘हलका झाला’… पण म्हणून पोकळी नाही निर्माण झाली. ‘मोकळा’ झाला पण रिता झाला असेल का खरंच ? मला नाही तसं वाटत ! ‘रित’ होण्यासाठी ‘रिकामं’ असावं लागतं मुळात. प्राजक्ताकडे हे रिकामपण नक्कीच नाही. . तो केव्हाच पुन्हा सृजनाच्या त्या सुंदर प्रक्रियेत मशगुल झाला. उद्यासाठी तेवढ्याच कळ्यांना खुलवायचंय….फुलांना फुलवायचंय….प्रत्येकात सुगंधाची कुपी लपवायचीये …शिवाय देठादेठात केशर !

मातीकडून घेतलेल्या जीवनरसाचं देणं, सुगंधाच्या रूपात निसर्गाला परत करायचंय. उपकारांची परतफेड करायची आहे याची जाणीव आहे त्याला. कृतघ्न व्हायला…तो काही माणूस नाही नं.

जणु ज्या क्षणी ती फुलं फांदीपासून सुटतात, तत्क्षणी तो त्या फुलांवरचे, सारे हक्कही सोडतो…आजची फुललेली सारी फुलं, वर्तमानाच्या त्या क्षणाला वाहून तो मोकळा होतो. गुंतून नाही पडत तो त्या फुलांमध्ये. म्हणून विरहाच दुःख त्याला ठाऊक नाही.आणि म्हणूनच रितेपणाची भावना मुळ धरत नाही.तो अनुभवतो ..ती फक्त बहरण्यातली परिपूर्णता आणि ‘देण्या’तलं समाधान.

आपल्यालाही, आयुष्य असंच जगता आलं तर ? तो तो क्षण, वर्तमानाला अर्पण करून टाकायचा. आणि मोकळं व्हायचं त्या क्षणातून ! गुंतून नाही रहायचं त्यात. पुढचा नवा क्षण खुलवायला…फुलवायला… नव्याने सज्ज व्हायचं. फक्त आपलंच नाही तर इतरांचही आयुष्य सुगंधी करायचं.

जमेल का, असं ‘प्राजक्त’ व्हायला ?

— सुनील बावधनकर