सुहास शिरवळकर उर्फ सुशि हे एक जबरदस्त लोकप्रिय लेखक होते. यांचा जन्म १५ नोव्हेंबर १९४८ रोजी पुणे येथे झाला. सुहास शिरवळकर यांचे वाणिज्य शाखेतील पदवीपर्यंतचे शिक्षणही पुण्यातच झाले. वयाच्या २४ व्या वर्षी त्यांनी लिहिलेल्या दुनियादारी या पहिल्याच कादंबरीला भरपूर लोकप्रियता लाभली आणि लेखक म्हणून त्यांचा प्रवास सुरू झाला. त्यांच्याच शब्दांत सांगायचं तर ‘पुण्यापासून गोव्यापर्यंत आणि पुण्यापासून नागपूरपर्यंत मी चालत गेलो तर प्रत्येक गावात मला माझा चाहता भेटेल. मला हॉटेलात जेवावं लागणार नाही.
वयाच्या २४ व्या वर्षी त्यांनी लिहिलेल्या ‘ दुनियादारी ‘ या पहिल्याच कादंबरीला भरपूर लोकप्रियता लाभली आणि लेखक म्हणून त्यांचा प्रवास सुरू झाला. त्यांचे लेखन शैली प्रसन्न, खेळकर होती. छोट्या छोट्या सुटसुटीत वाक्यरचना, बोली भाषेचा भरपूर वापर आणि संवादात्मक शैलीमुळं त्याचं लेखन कधीही कंटाळवाणं होत नसे. पण समीक्षक आपल्याला महत्त्व देत नाहीत, इतिहासात आपला उल्लेख हेटाळणीने केला जातो, असं त्यांना वाटत राहायचं. १९७४ साली त्यांनी रहस्यकथा लेखनास सुरुवात केली. तेव्हापासून १९७९ सालापर्यंत त्यांनी २५० छोट्या मोठ्या रहस्यथा लिहिल्या.
१९८० सालापासून ते ‘सामजिक कादंबरी’ साहित्यप्रकाराकडे वळले. शिरवळकरांनी वाचकप्रिय लेखनप्रकार जाणीवपूर्वक निवडला. परंतु ‘लोकांना आवडेल ते’ अश्या मर्यादित अर्थाने त्याकडे न बघता, त्यांनी आपले साहित्य सवंग दर्जाचे होऊ न देता लेखन केले. रहस्यकथा, १७५ कादंबऱ्यांव्यतिरिक्त त्यांनी इतर कथांचेही लेखन केले. या कथा पुढे कथासंग्रहाच्या रूपात प्रकशित करण्यात आल्या. सुहास शिरवळकरांनी काही बालकथा देखील लिहिल्या. त्यांच्या निधनानंतर त्यांनी लिहलेल्या कवितांचा काव्यसंग्रहसुद्धा प्रकाशित झाला आहे. त्यांच्या ‘देवकी’ या कथेवर आधारलेला मराठी चित्रपट बनला, तर ‘दुनियादारी’, ‘कोवळीक’ या कादंबऱ्यांवर दूरचित्रवाणी मालिकाही प्रसिद्ध झाल्या होत्या. नंतर दुनियादारी ‘ या कादंबरी वर चित्रपट आला व त्याला तुफान लोकप्रियता लाभली. सुहास शिरवळकर यांचे ११ जुलै, २००३ रोजी निधन झाले.
संजीव वेलणकर पुणे.
९४२२३०१७३३
संदर्भ. इंटरनेट
सुहासकाका सन 1981-82 (नक्की आठवत नाही)आमचे घरी इंदूर ला ह.भ.प.कै.शिरवळकरबुवा (बहुतेक मोठे बंधू का वडील,तेही मला माहित नाही,मी 19वर्षाचा होतो) रात्री जेवण झाल्यावर बुवासाहेब आणि वडील चर्चेत व्यस्त झाले आणि सुहासकाकांना घेऊन मी इंदुरचा राजवाडा, सराफा, गोपाळमंदीर,बालाजी मंदीर (ते जे जे सांगत गेले तसा मी नेत होतो.गोपाल तंबोली कडचा त्यांनी आग्रहाने खिलवलेला पान, दिलखुलास गप्पा, (हे लेखक आहेत हा परिचय दादांनी आधीच दिला होता, त्यामुळे मी जरा कचरलेलाच होतो) पण इतके साधे, प्रेमळ, सदा हसतमुख सुहासकाकांच्या सान्निध्यात 10-15 मिनीटातच मी समरस होऊन गेलो. मी पण वाचनवेडा आहे हे ही त्यांना समजलेच होते. आमचे घरी कोणती हस्ती आली होती आणि तास दीड तास किती मोठा मापूस माझ्या खांद्यावर मोठ्या भावासारखा हात ठेऊन फिरला होता यीची जाणीव मला किती तरी वर्षे उलटल्यावर झाली? मी स्वत:स धन्य समजतो आणि पुनश्च स्मृतीस वंदन करतो……कमलेश नवाळै
दुनियादारी ही सुहास शिरवळकर यांची पहिली कादंबरी नसून मुक्ती ही त्यांची पहिली कादंबरी आहे.