बाबूची आज आठवण आली. संध्याकाळची वेळ होती. मावळत्या सूर्याची उन्हे व पाऊसाची झिम झिम सुरु होती. आकाशात इंद्र धनुष्याची सुंदर सप्तरंगी कमान दिसू लागली. बाबू एक चित्रकार होता. निसर्गाचा असला अविष्कार बघितला की त्याच्यातला कलाकार जागा होत असे. तो लगेच दिसणारे चित्र काढण्याचा प्रयत्न करी. बाबू माझा शालेय जीवनामधील मित्र. परंतु गरिबी मुळे तो फक्त शालेय शिक्षणच पुरे करु शकला. माझी आवड माझ्या स्वभावाची ठेवण ही बऱ्याच अंशी त्याच्याशी मिळती जुळती होती. म्हणून आमच्या दोघांचे बरेच सख्य जमले होते. तो स्वत: खूप कष्टाळू होता. इतरांचेही कामे करण्यात त्याला समाधान व आनंद मिळत होता. अभ्यासात फार हुशार नव्हता. परंतु सर्व सामान्य विद्यार्थी म्हणून शिस्तप्रिय व सुस्वभावी होता. त्याचे हस्ताक्षर चांगले होते. रांगोळ्या काढण्यात तरबेज होता. प्रत्येक घटनेमध्ये दिसणाऱ्या वेगळेपणात त्याचा दृष्टीकोन शास्त्रीय उकल करण्याच होता. असलेल्या ज्ञानाच्या मर्यादा, कदाचित त्याचा तर्कबुद्धीला बंधनकारक होत असाव्यात.
कोकिळेच्या मारलेल्या ताना, पक्षाचा चिवचिवाट वा कलकलाट , ऐकून तो माझे ही लक्ष त्यांच्या आवाजाकडे देण्यास सुचवीत होता. पौर्णिमेचे चांदणे, थंडगार हवा हे त्याचे लक्ष खेचीत होते. त्यांचा मंजुळ आवाज ऐकून ‘बघ ही हवा माझ्या कानात कांही तरी सांगत आहे. पण मला तिची भाषा येत नाही. ‘ तो हसायचा.
अझ्याक न्युटनने झाडावरून पडणाऱ्या फळाकडे बघीतले आणि जगाला गुरुत्वाकृष्णाचे ज्ञान मीळाले. जार्ज स्टीवन्सन याने गरम चहाची किटली व त्यावर वाफेमुळे हलणारे झाकण बघीतले, आणि वाफेच्या शक्ती बद्दल शोध लावला. वाफेचे इंजिन बनविले. जगातले अनेक शोध फारसे शिक्षण न घेतलेल्या संशोधकांनी लावले. ते दैनंदिन निसर्ग बघत होते. असे का घडते ह्याची त्यांना उत्सुक्ता लागली. जगाला शोध कळले. बाबू हा देखील त्याच पठडीतला होता. समोरच्या प्रत्येक नैसर्गिक हालचाली मधला अविष्कार तो हेरत होता. त्याच त्या खोलात शिरण्याचा प्रयत्न करीत होता. निसर्ग योजनांचा परिचय करून घेत होता. त्याची बाल वयातील चौकस बुद्धी, निसर्गाचे निरीक्षण, त्याचे कारण जाणण्याची जिज्ञासा विलक्षण होती. आज वाटते की त्याचात एक सुप्त शास्त्रज्ञ लपलेला होता. तो उफाळून बाहेर आला नाही. हे बाबूचे नव्हे,- – तर जगाचे दुर्भाग्य नव्हे काय ? .
९००४०७९८५०
e-mail- bknagapurkar@gmail.comविवीध-अंगी ***३४
प्रथम केलेली ती सुचना, दुसऱ्यांदा असते आठवण
पुन्हा पुन्हा सांगाल तर भुण भुण म्हणतील सर्वजण
Leave a Reply