नवीन लेखन...

गणपति : विज्ञानयुगीन उकल : गजानन-स्वरूपाचें नव-विश्लेषण

गजानन हा गणांचा प्रमुख आहे. गण म्हणजे समूह. पूर्वी भारतात गणराज्यें होती, तेव्हां गण या शब्दाचा ‘समूह’ हाच अर्थ प्रचलित होता. आजही आपण ‘भारतीय गणराज्य’ अशा नामाभिधानात याच अर्थानें हा शब्द वापरतो. आपलें राष्ट्रगीत ‘जन-गण-मन’ यातही हाच अर्थ अभिप्रेत आहे. तेव्हां, गणाधीश म्हणजेच ‘समूहाचा प्रमुख’. आतां प्रश्न असा उठतो की, हा समूह कुठला ? तर, हा […]

आनंदमय जाग

हलके हलके निशा जाऊनी, उषेचे ते आगमन होई, निद्रेमधल्या गर्भामध्यें, रवि किरणांची चाहूल येई ।।१।।   त्या किरणांचे कर पसरती, नयना वरल्या पाकळ्यावरी, ऊब मिळता मग किरणांची, नयन पुष्पें फुलती सत्वरी ।।२।।   जागविती ते घालवूनी धुंदी, चैत्यन्यमय जीवन करी, जादूचा हा स्पर्श असूनी, न भासे किमया दुजापरी ।।३।।   डॉ. भगवान नागापूरकर  ९००४०७९८५० bknagapurkar@gmail.com   […]

मिष्किल तारे

चमकत होते अगणित तारे, आकाशी लुकलुकणारे । लक्ष्य वेधूनी घेतां घेतां, फसवित होते आम्हांस सारे ।।१।।   कधी जाती चटकन मिटूनी, केंव्हां केंव्हां दिसती चमकूनी । खेळ तयांचा बघतां बघतां, चित्त सारे गेले हरपूनी ।।२।।   एक एक जमती नभांगी, धरणीवरल्या मांडवी अंगीं । संख्या त्यांची वाढतां वाढतां, दिसून येती अनेक रांगांनी ।।३।।   हसतो कुणीतरी […]

गणपति : विज्ञानयुगीन उकल

प्रास्ताविक : आजचें युग हें विज्ञानयुग आहे. आतां विज्ञानाच्या भिंगातून जुन्या संकल्पनांचें विश्लेषण होतें आहे. आपणही आतां विज्ञानाच्या कसोटीवर गणपतीचा विचार करणार आहोत. गजाननाच्या सर्वमान्य रूपातील मुख्य घटक कोणते, तें सर्वप्रथम पाहू या. ते आहेत – • हत्तीचें मस्तक ; म्हणजेच हत्तीसारखी सोंड व हत्तीप्रमाणे सुपासारखे कान • हत्तीसारखा मोठा, पण एकच दात (सुळा, tusk) ; […]

देशी गायीवर अर्थव्यवस्था असणारे गाव

देशी गाई भरपूर होत्या, त्या वेळी गोमूत्र व शेणाचे महत्त्व कोणाला नव्हते; पण आता गाई कमी झाल्या आणि गोमूत्राचे महत्त्व कळले. त्यामुळे चक्क देशी गाईंच्या गोमुत्राची डेअरी सुरू करावी लागली आहे. किटलीतून डेअरीत दूध घालायला यावे, तशा पद्धतीने किटलीतूनच गोमूत्र दररोज जमा केले जात आहे. रामणवाडी (ता. राधानगरी, जिल्हा कोल्हापूर) या गावात ८० देशी गाई आहेत. […]

सदगुरु गोदड महाराज

अहमदनगर जिल्ह्यातील कर्जत तालुका येथील श्री. गोदड महाराज यांचा जन्म शके १६८१ श्रावण शुद्ध दशमी, गुरुवारी झाला. महाराजांचे जन्मनाव “अमरसिंह” होते ते स्वभावाने विरक्त , निर्भय अणि शीघ्रकोपी होते ,वडिल भिकाजी हे राजस्थानातील उदयपुर संस्थान येथील पराक्रमी राजवंशातिल होते तर आई चंद्रभागा ही कर्जत येथील तोरडमल कुटुम्बातिल होती. अमरसिंह वयाने सहा सात वर्षाचे असतानाच त्यांच्या मनात […]

पडे-झडे माल वाढे

आज कालच्या आया मुलांच्याबद्दल अतीदक्ष असतात, त्या मुळे मुले छोटे छोटे निर्णय घेण्यास असमर्थ ठरत आहेत. उदाहरण द्यायचे तर सातवी आठवीतील मुलांना सुद्धा आया आज हात धरून रास्ता ओलांडून देतात, त्यात मुलगी असेल तर विचारूच नका. हायवे, किव्वा अती वर्दळीचा रस्ता मी समजू शकतो, पण लहान रस्त्यावर सुद्धा हीच स्थिती दिसते. हि स्थिती साधारण मध्यमवर्गीय, उच्च […]

वायुपुत्र मारूती

मारुती हा ‘मरुत’ म्हणजे साक्षात ‘वायु”चा पुत्र मानला गेला आहे. इथं वारा म्हणजे आपण अनुभवतो ती झुळूक किंवा एखाद्या पठारावर येणारा फणाणता वारा नव्हे, तर साक्षात झंझावात, वादळवारा..! या वाऱ्याची ताकद काय हे बघण्यासाठी अधनं-मधनं ‘डिस्कन्हरी’ किंवा ‘नॅशनल जिआॅग्राफीक’ चॅनल पाहत जावं..तीथं मारुतीला वायुपुत्र का म्हणतात त्याचा अनुभव घेता(पाहता) येतो..याचं एक उदाहरण म्हणून आपण रामायणातला एक […]

1 134 135 136 137 138 211
error: या साईटवरील लेख कॉपी-पेस्ट करता येत नाहीत..