३ ऑगस्ट १९५६ – बलविंदर सिंग संधूचा जन्म

त्याचे पदार्पणही नाटकीय होते. चेंडू ‘आत’ (म्हणजे टप्पा पडल्यावर यष्ट्यांच्या रोखाने येणारा) आणि ’बाहेर’ (म्हणजे टप्पा पडल्यानंतर यष्ट्यांपासून दूर जाणारा) ‘डुलविण्याची’ त्याची हातोटी होती. आपल्या या ‘डुल्या’ मध्यमगती गोलंदाजीवर त्याने पदार्पणातच मोहसिन खान आणि हारून रशीदला तंबूचा नजारा दाखविला. मग मात्र मुदस्सर नजर आणि जावेद मियांदादने नांगर टाकला. नजर २३१, जावेद २८०! पाकने ३ बाद ५८१वर डाव घोषित केला. भारताच्या डावात क्रमांक नऊवर उतरून बलविंदरने तब्बल ए-क्का-ह-त्त-र धावा काढल्या – गावस्करने या सामन्यात ७१ मिनिटांत १७ धावा काढल्या होत्या. भारताच्या डावात त्याच्याच धावा सर्वाधिक ठरल्या (९ चौकार, २ षटकार). फॉलोऑन बसून भारताचा पराभव झाला, ही गोष्ट अलग.

चेंडू टाकून त्याला फारसे यश मिळाले नाही पण १९८३च्या विश्वचषकविजेत्या चमूत संधू होता. अकराव्या क्रमांकावर येऊन त्याने सय्यद किरमाणीसोबत २२ धावा जोडल्या होत्या. नंतर वेस्ट इंडीजच्या डाव्यात गॉर्डन ग्रिनीजसारख्या मुरलेल्या फलंदाजाने त्याचा एक चेंडू बॅट खांद्याच्याही वर नेऊन सोडून दिला आणि हा ‘आंतर्डुल्या’ (इन्स्विंगर) कंदुक त्याचा त्रिफळा उद्ध्वस्त करून गेला. आजही ह्या चेंडूची कौतुकाने चर्चा केली जाते. त्याची आंतरराष्ट्रीय कारकीर्द उणीपुरी दोन वर्षेचटिकली. त्याच्या अंतिम कसोटीचा किस्साही मनोरंजक आहे –

अहमदाबाद, १९८३-८४ च्या हंगामातील भारत-विंडीज कसोटी. साबरमतीच्या काठी नव्यानेच बांधण्यात आलेल्या मोटेरा मैदानावरील (आताचे नाव सरदार पटेल मैदान) ही पहिलीच कसोटी होती. अहमदाबाद हे त्यासोबतच भारतातील अकरावे कसोटी केंद्र बनले. विंडीजच्या दुसर्‍या डावात कपिलदेव निखंजने एकट्याने नऊ गडी बाद केले – उरलेला एक बाद केला होता बलविंदर संधूने! पहिलाच गडी गॉर्डन ग्रिनीज हा संधूकरवी बाद झालेला असल्याने संधू कपिलच्या विक्रमाआड आला असे म्हणता येणार नाही. एका अंत्य‘धू’साठी शेवटची ठरलेली ही कसोटी दुसर्‍या एका अंत्य‘धू’साठी पहिलीच होती – नवज्योतसिंग सिद्‌धू गुरू! एक गुरू या कसोटीत संघात नसतानाही विक्रमी कामगिरी करून गेला. जखमी रॉजर बिन्नीच्या जागी क्षेत्ररक्षण करताना गुरूशरण सिंग या राखीव खेळाडूने या सामन्यात चार झेल घेतले. चार झेल घेणारा तो पहिलाच ‘बारावा’ खेळाडू बनला आणि आजही हा विक्रम त्याच्यासाठी ‘राखीव’ आहे.