Articles by अरविंद आत्माराम खानोलकर

लीसन कांचेतून दिसणाऱ्या ताऱ्याला सहज “बिली जॅक्सन” हे नांव देते आणि अखेर त्याच नांवाचा डॉक्टर रूग्णवाहिकेंतून तिला वाचवायला येतो. चेटकीणीचे पाव मधे प्रेमिकेच्या आशेचे अचानक निराशेत परिवर्तन झाले तर ह्या कथेत संपूर्ण दु:खद गोष्टी घडत अखेरचे वळण आशादायी करते.
तरूण कर्तव्यदक्ष डॉक्टर चार चार पायऱ्या ओलांडत जिना चढून जातो रूग्णवाहिकेत तिला खाली ठेवत नाही आणि तिला प्रयत्नांची पराकाष्ठा करून उपचार करत असतो. […]

ओ हेन्रीच्या ह्या कथेची नायिका राजकन्या जोसेफा निर्भय, चतुर शिकारी आहे. गीव्हन्स तिच्यावर छाप पाडण्यासाठी खोटं बोलतोय, हे तिला लगेच लक्षांत आलं. त्याला वाटत असतं की तो सिंह आपला पाळीव प्राणी होता, असं सांगून तो तिला फसवतोय. […]

पाच वर्षांपूर्वी माझं संपूर्ण आयुष्यच बदलणारी गोष्ट घडली. इतरांनाही त्यापासून कांही धडा घेता यावा म्हणून मी हे लिहितोय. मी जेव्हां अगदी तरूण होतो तेव्हां साहित्यसेवा करायचे ठरवले. साहित्यातील पदवी घेतल्यानंतर बरेच वर्षे फारसा मोबदला न मिळता मेहनत करत राहिल्यानंतर, मी लेखक म्हणून थोडासा स्थिरस्थावर व्हायला लागलो होतो. अनेक नियतकालिकांच्या संपादकांना आता माझे नांव माहित झाले होते […]

प्रतिष्ठीत घरांतून रस्त्यावर आलेल्या दोन भिकाऱ्यांची कथा. भिकारी असले तरी त्यांचीही कांही तत्त्वं आहेत. कॅप्टनला मित्राचा विश्वासघात करणं, हे महापाप वाटतं तर मरेला असा विश्वासघात करण्यात कांहीच चूक वाटत नाही. मरेला पैशासाठी कुणाही स्त्रीचा स्वीकार करण्याची तडजोड गैर वाटते, त्या तत्वासाठी तो काकाच्या इस्टेटीवरचा हक्क सोडतो तर खायला मिळावं म्हणून कॅप्टन कुरुप फळवालीला पटवायला जातो. […]

शिमला आणि मनाली ह्यामधे कुलू येतं. पर्वतराजी आणि आजूबाजूच्या प्रदेशाची चित्रें रेखाटू इच्छिणारे अनेक चित्रकार तिथे कांही काळ स्थायिक होतात. हॉटेलात दीर्घ काळ रहाणं त्यांच्या किंमतीमुळे केवळ अशक्य असतं. तशातच ह्यांतल्या अनेक चित्रकारांच अजून नाव झालेलं नसतं. त्यांच्या चित्रांना हवा तसा मोबदलाही मिळत नाही. तेव्हां तिथे भाड्याने घर घेऊन रहाणं हा एकच मार्ग चित्रकारांसमोर असतो. एका […]

जिवा कापरे तुरूंगाच्या बुट बनवण्याच्या भागांत काम करण्यांत गुंग होता. एवढ्यांत तुरूंगाचा एक अधिकारी त्याच्याकडे आला व त्याने त्याला एक महत्त्वाचा कागद दिला. जिवाची तुरूंगातून सुटका झाल्याचा हुकुम होता तो. जिवाने तो कागद फार उत्सुकता किंवा आनंद न दाखवतां घेतला. त्याला चार वर्षांची सजा झाली होती. तो आतापर्यंत दहा महिने राहीला होता. आपण तीन महिन्यातच सुटू […]

भिवा नाक्यावरच्या बाकावर बसल्याजागीच अस्वस्थ हालचाली करत होता. पावसाळा जवळ येत होता. मुंबईचा पावसाळा म्हणजे त्रासदायक. दुकाना दुकानात लावलेल्या छत्र्या आणि रेनकोट जाहिर करत होते की पावसाळा जवळ आलाय. लोकांची खरेदी सुरू होती. कावळे घरटी बांधत होते. नक्कीच पावसाळा जवळ आला होता. फूटपाथवर रहाणाऱ्या सर्वांना एखाद दुसरा आकाशांत दिसणारा ढग चिंताक्रांत करत होता. तसे बरेच जण […]

मालतीने त्या डब्यामधल्या नोटा आणि नाणी पुन्हा पु्न्हा मोजली. बरोबर सत्तावन्न रूपये. कमी नाही जास्त नाही. तिने वाणी, भाजीवाली, शिंपी आणि कोणा कोणाबरोबर घासाघीस केली नव्हती ? प्रत्येक ठिकाणी दोन आणे, चार आणे तरी वाचवायचा ती प्रयत्न करी. मग वाचवलेली ती चवली किंवा पावली ती ह्या डब्यात ठेवून देई. आतां दिवाळीचा पाडवा उद्यावर आला होता. पुन्हा […]

मी, येश्या म्हणजे यशवंत आणि काश्या म्हणजे काशीनाथ, आम्ही तेव्हा गडहिंग्लजजवळ होतो आणि आम्हाला एखाद्या मुलाला पळवून खंडणी मागायची कल्पना सुचली. शहरांत लोकांना चीट फंडासारख्या स्कीममधे फसवणं हा आमचा धंदा. तो करायला थोडं भांडवल लागतं. काश्याकडे आणि माझ्याकडे मिळून जेमतेम दहा हजार रूपये होते. आम्हाला आणखी पंधरा-वीस हजार रूपयांची गरज होती. तेव्हा ही मूल पळवण्याची कल्पना […]

मी नाट्यगृहात बसलो होतो. तिने मला पाहिले व बोलावून घेतले. मी तिला ह्यापूर्वी पाहिल्याला अनेक वर्षे झाली होती. तिचे नाव सुध्दा माझ्या लक्षांत नव्हते. तिच्या बोलावण्यावरून मध्यंतरात मी माझी जागा सोडून तिच्या बाजूला जाऊन बसलो. तिने उत्साहाने बोलायला सुरूवात केली, “काळ किती भराभर जातो नाही ? आपण प्रथम भेटलो त्याला अनेक वर्षे झाली, नाही कां ? […]