आजची औषधी : कुमारी (कोरफड)
● कोरफड ही कडू चवीची आणि शीतवीर्य (थंड गुणात्मक) असल्यामुळे उत्तम पित्तशामक आहे.
● अम्लपित्तासारख्या त्रासात कोरफडीचा गर खाल्ल्याने पित्त मलावाटे बाहेर पडून जाते. आयुर्वेदामध्ये यालाच ‘पित्त विरेचन’ म्हणतात.
● बद्धकोष्ठता / पोटात मळाचे खडे होत असल्यास कोरफडीच्या गर / रसामुळे खडे फुटून पोट साफ होते. कोरफड घ्यायचे प्रमाण मात्र प्रत्येकाच्या कोठ्यानुसार बदलावे लागते.
● डोळ्यांची आग होणे , पाणी येणे अशा तक्रारींवर कोरफड उपयुक्त आहे. यासाठी कोरफडीचा गर डोळ्यांवर रोज दहा मिनिटे ठेवावा. पोटातही घ्यावा.
● पित्तासोबतच कोरफड वातशामक , विषघ्न व पाचक आहे.
● पचनक्रिया सुधारणारी असल्यामुळे रोज थोड्या प्रमाणात कोरफडीचा रस घेतल्यास शरीर बळकट बनते.
● सर्व प्रकारची पोटदुखी , विशेषतः यकृत-प्लीहा यांना सूज असेल , तर कोरफड खाल्ल्याने निश्चितच उपयोग होतो. म्हणूनच , काविळीवर कोरफड हे जालीम औषध आहे.
● जुनाट , बारीक ताप / कणकण अंगात असल्यास कोरफडीने तो ताप निघून जातो.
● चेहर्‍याची कांती सुधारण्यासाठी ; त्वचा कोरडी , खरखरीत झाली किंवा सुरकुत्या पडत असल्यास कोरफडीचा ओला गर लावून वाळेपर्यंत ठेवावा व नंतर धुवावा.
● त्वचा आणि रक्तातील दोषांमुळे होणारे खरूज , फोड , खाजेसारख्या सर्व त्वचारोगांमध्ये कोरफड पोटात घेतल्याने उपशय मिळतो.
● स्त्रियांमध्ये पाळी पुढे पुढे जाणे , प्रमाण कमी असणे , कंबरदुखी अशा सर्व तक्रारींमध्ये कोरफड पोटात घ्यावी.
● पोटात जंत झाल्यामुळे भूक न लागणे , अपचन , खाज , पोटदुखी अशी लक्षणे असताना लहान-मोठ्या सर्वांनीच कोरफडीचा रस घ्यावा.
● निरोगी व्यक्तीनेसुद्धा कोरफडीचा रस नियमित घेतल्यास प्रतिकारशक्ती वाढायला मदत होते.
● लहान मुलांना लागणारा दमा , धाप , खोकला व अधिक कफ झाला असल्यास कोरफडीचा रस द्यावा.
● मुका मार लागून रक्त साकळल्यावर याचा लेप लावावा.
● मात्र , जुनाट मुळव्याधीसारख्या विकारात अंग बाहेर येत असल्यास ; गर्भावस्थेमध्ये , अति वृद्ध व्यक्ती , ज्या महिलांना पाळीचे प्रमाण जास्तच असते , अशांनी कोरफडीचा वापर करू नये.
[ टीप – सर्वच आजार केवळ प्रथमोपचारांनी बरे होत नाहीत. कोणत्याही आजारासाठी कोणताही उपचार घेताना तज्ज्ञ वैद्यांकडून मार्गदर्शन घेणे आवश्यक आहे. ]
डॉ. अमेय गोखले
रत्नागिरी.
9422662772.
(05-05-2017)
(आरोग्यदूत या WhatsApp ग्रुपवरुन साभार)
Leave a Reply