कुतुहल

अस्थमा (दमा) हा मध्यम व लहान श्वासनलिकांच्या अरुंदीकरणामुळे निर्माण झालेला दीर्घकाळ टीकणारा विकार आहे. दमा का होतो? कोणाला होतो? तो एवढा दीर्घकाळ पाठपुरावा का करतो? तो फक्त वृद्धांनाच होतो, की लहान मुलेही त्याचे शिकार होतात? दम्यावर गुणकारी उपचार आहेत का? असे अनेक प्रश्न दमेकरी व त्यांचे नातलग नेहमी विचारतात. श्वासनलिका अरुंद झाल्याने त्यातून हवा मोकळेपणाने आत-बाहेर […]

सी. टी. अॅन्जियोग्राफीत जर कॉरोनरी धमनीत अडथळा दिसला तर पारंपरिक अॅन्जियोग्राफी करावीच लागते. पारंपरिक अॅन्जियोग्राफी ही ‘गोल्ड स्टॅण्डर्ड’ तपासणी समजली जाते. या तपासणीसाठी एक दिवस हॉस्पिटलमध्ये दाखल व्हावे लागते. हृदरोगतज्ज्ञ स्वतः ही तपासणी करतात. या हृदीय सुशिरीकरणासाठी (अॅन्जियोग्राफी) जांघेतील ‘फिमोरल’ नावाची धमनी किंवा हातातील ‘रेडियल’ धमनी वापरतात. तेवढाच भाग बधिर करून त्या धमनीत सुई टोचून त्यातून […]

प्राणिमात्रांत सर्वात बुद्धिमान प्राणी मनुष्य असल्याने त्याच्या हाडाची रचनाही अधिक प्रभावी झाली आहे. मनुष्याला जी अनेक सांध्याची साखळी लाभली आहे त्यामुळे तो निरनिराळ्या हालचाली सुलभरीत्या करू शकतो. बसणे, उठणे, धावणे, तसेच हातापायांनी उच्च प्रकारची कामे करू शकतो. अर्थात त्यांच्या मागे मेंदूची प्रेरणा, अक्कल आणि प्रभावी स्नायू यांची मदत आहेच. माणसाचे हाड हा एक खास भाग आहे. […]

स्वच्छ, शुद्ध पिण्याचे पाणी ही पृथ्वीवरच्या प्रत्येक सजीवाची मूलभूत गरज आहे. तरीही असे आढळून आले आहे की, जगात आज अनेक लोक शुद्ध पाण्यापासून वंचित आहेत. म्हणूनच दूषित पाण्यामुळे पसरणाऱ्या रोगराईचे प्रमाण वाढतच आहे. पाण्याचे प्रदूषण मुख्यतः सूक्ष्म जिवाणू आणि रासायनिक टाकाऊ पदार्थांमुळे होते. हानीकारक सूक्ष्म जिवाणूंमुळे ज्या ठिकाणी पाणी दूषित होते त्या ठिकाणी आतड्याचे रोग जसे […]

मातेच्या उदरातून बाहेर आल्यावर एक वेगळा जीव म्हणून बाळ जगू लागते. त्याच्या शरीरातील श्वसन संस्था, उत्सर्जन संस्था इत्यादि संस्था आपले कार्य सुरू करतात. फक्त जननसंस्था मात्र बाळ मोठे होईपर्यंत कार्यरत नसते. मुलगी मोठी होऊ लागली, की तिच्या शरीरात बदल होण्यास सुरुवात होते. बाह्यात्कारी बदल आपल्या दिसतात, तसेच पोटातही बीजांडग्रंथी, गर्भाशय यांची वाढ होते. त्यासाठी तिच्या शरीरात […]

डॉ. सॅम्युअल हनेमन हे होमिओपाथी या वैद्यकशास्त्राचे जनक होते. त्यांचा जन्म १७५५ साली झाला. त्या काळात वैद्यकीय उपचारांसाठी विविध पद्धती प्रचलित होत्या. अशावेळी डॉ. हनेमन यांनी वैद्यक हे शास्त्रोक्त पद्धतीच्या चौकटीत कसे बसवता येईल याचा शोध घेण्यासाठी आपले संपूर्ण आयुष्य वेचले. वेगवेगळे सिद्धान्त सिद्ध होत होते. समाजात प्रचलित असलेल्या या अनेक पद्धती वापरताना त्यात शास्त्रीय दृष्टिकोन […]