जगरहाटी

मी शांत बसलेला असताना
मी एकटा असतो; स्वत:शीच
जगापासून दूर…
मी जगाचा तिरस्कार करतो
हे जग स्वार्थी आहे, ढोंगी आहे
भयानक क्रूर आहे, आपमतलबी आहे
हे जग माझ्यासाठी नाही
मी या जगाचा धि:कार करतो

माझ्यापुढे ठाकलेला असतो आदर्शाचा हिमालय
सुंदर, स्वच्छ, स्फटिकधवल
दूरदूरुन मला खुणावत असतात
विवेकानंद, राम नावाची त्या हिमालयाची उंच शिखरे
शिवाजीच्या असामान्यतेची विविधरुपे
स्वाभिमानसूर्याची भेदक, जहाल किरणे
टिळक, सावरकर नावाची!
याक्षणी माझ्या चेहऱ्यावर साचतो दिव्य प्रकाश
आदर्श नामक पैलूदार हिऱ्याचा
त्याक्षणी मी भारावून जातो; नि
नेमका जगरहाटीपासून दूर सरकतो
माझ्यापुढे उभे असतात; नाना प्रश्न
स्वाभिमानाचा, अस्मितेचा, देशप्रेमाचा, आपलेपणाचा, न्यायाचा
जे वर्षानुवर्षे अनुत्तरित राहिलेले आहेत
ज्यांना आज लाज झाकण्यापुरतेही कपडे नाहीत
असे अनेक नागडे प्रश्न!
अखेर हे जपायचं कुणी? कुणीतरी जपायलाच हवं
लिलावात निघालेली नीतिमत्ता कुणीतरी राखायलाच हवी
पण….
या सगळ्या गर्दीतून एक नेमका प्रश्न निसटला होता
पोटापाण्याचा! जीवनसंघर्षाचा!!
उदात्तता कुणीतरी सांभाळायला हवी असा फक्त मी जप करतो
प्रत्यक्षात तसं करण्याचं धाडस मला होत नाही
कारण, मला पुढे यायचं आहे
आता माझ्यापुढे आदर्श असतो
-मंत्र्याच्या आश्वासनाचा
मग मी माझ्या आदर्शाचं वल्हं
अलगद दुसऱ्याच्या हातात सोपवतो
नि घाईघाईने जगाच्या गर्दीत सामील होतो
या काळ्या महासागरात विलिन होतो एक बिंदू होऊन
लोकलच्या गर्दीत आपसूक पुढे सरकल्या जाणाऱ्या माणसासारखा

-यतीन सामंत