शाप !

करू का हिला प्रपोज ?
आणि ,
मी मनाचा हिय्या करून तो गाढवपणा केलाच .

“थोबाड पाहिलास का आरशात ? अरे प्रपोज करायच्या आधी क्षणभर तरी विचार करायच्या ! आला तोंडवर करून ‘ लव्ह यु !’ म्हणत ! बेअक्कल ! काय एक एक फुल असतात . कुरूप चेहरा घेऊन जन्माला येतात ,अन वर माझ्या सारख्या ‘ब्युटीला ‘ प्रपोज करायचं धाडस दाखवतात ! अरे तुझ्या पेक्षा एखाद्या माकडाशी मी लग्न करीन पण तुझ्याशी नाही ! कारण तो सुद्धा तुझ्या पेक्षा ज्यास्त ‘क्युट ‘ दिसेल ! स्टुपिड ! मसनात जा ! ”
ती फणकाऱ्यात माझा चार चौघात कचरा करू निघून गेली .
०००

पुन्हा ,पुन्हा हे असच घडतंय ! मी फारसा आकर्षक चेहरा घेऊन नाही जन्माला आलो . यात माझा काय दोष ? मी कुरूप म्हणून काय मला प्रेम करण्याचा अधिकार नाही का ? या तारुण्यात मलाही कोणाचा तरी हात हाती घेऊन सूर्यास्त पाहावा वाटतो ! मलाही कोणावर तरी जीवापाड प्रेम करावं वाटत ! कोणाच्या तरी सुखदुःखात सहभागी व्हावं वाटत ! कोणाला तरी आपल्या मनातलं सांगावं वाटत ! कोणाशी तरी संसार थाटावा वाटतो !आपणही कोणाच्या तरी स्वप्नातला ‘राजपुत्र ‘ असावं असं वाटत ! (राजपुत्र थोडा दिसायला ‘डावा ‘असेलतर चालतो का हो ?) पण हे सार माझ्या नशिबी नाही , हेच खरं आहे !
आजच्या अपमान तर मी उध्वस्त झालोय . गेले वर्षभर ती माझ्या सोबत होती . माझ्या तुटपुंज्या कमाईचा मोठा लचका मीच तोडून तिच्या एका स्माईल साठी बहाल करायचो . तिला सुख पाहिजे होत ,पण नातं नको होत .
पण आज सगळंच संपलय ! अश्या मानहानी पेक्षा मेलेलं बर !खरच या कुरूप जगण्याला मी विटलोय !
०००
ते एक आडबाजुच गेट नसलेले रेल्वे क्रॉसिंग होते . समोरून एक रेल्वे सापासारखी सळसळत येताना दिसली . वेगाने ! काही क्षणांचाच प्रश्न होतो . मी ह्या कुरूप देहाचं अस्तित्व सम्पवणार होतो ! दोन्ही हात पसरून मी रुळाच्या मध्यभागी ताठ उभा राहिलो ! समोरून येणाऱ्या सळसळत्या ‘ मृत्यू ‘ ला कवेत घेण्यासाठी !
पण ऐन वेळी माझ्यागचांडीला धरून कोणीतरी मागे खेचले !
तो एक पांढरे धोतर ,पांढरी बंडी घातलेला म्हातारा खेडूत होता . त्याची दाढी आणि केस पण पांढरेच होते .
“मायला ,जवानीत मराया काय झालाय ?” फाडकन माझ्या मुस्काडात मारून त्याने विचारले .
“मला नाही हे असल जगण जगायचं ! ”
” का ?काय रोग राई हाय ? उपाशी मरतुस काय ? लुळा पांगळा हैस ?काय धाड भरलिया तुला ?”
बोलता बोलता त्याने मला जवळच्या पिंपळाच्या झाडा खाली नेवून बसवले . पिवळ्या पडलेल्या प्लास्टिकच्या बाटलीतला पाण्याच्या गुटका पाजवला . मला थोड बरे वाटले .
“हा , आता बोल . का मरायचं होत ?”
माहित नाही मी कसा अन कितीवेळ मी त्या म्हाताऱ्या जवळ माझे मन मोकळे करत होतो . आणि तोही शांतपणे माझी व्यथा एकून घेत होता .
“खर सांगू . तू एक गलती करतुयास . डोकस्यान करायचा इचार ,काळजान करतुयास ! रंग -रूप देव देतु , आपुन माणस तेला चांगल -वंगाळ करतो ! ”
“तुम्हाला नाही माहित क्षणा -क्षणाला मला हे जग झिडकारतय , अपमान करतय , जिंदगी हराम झालीय माझी ! ” मी अजूनही वैतागलेलोच होतो .
“हा ,हा लई वैतागू नगस ! काय कि तुला देन्या जोगा एक ‘वरदान ‘ हाय मज्या जवळ ! बोल देवू का तुला ?” म्हाताऱ्याने थोड्या खालच्या आवाजात विचारले .
“वरदान ?”
” हा ! बोल तुला काय पायजे ?”
” मला ‘ सुंदर ‘ करा ! ”
“तुज्या रंगा -रुपात बदल म्हंजी देवाची बेअदबी हुईल ! दुसर कायतर माग ! ”
“मग मला असा ‘ वर ‘ द्या कि मी पहाणाऱ्या पोरींना मी ‘सुंदर ‘ दिसावा ! ”
” अर, हे आक्रीत मागन हाय ! काय पैसा अडका ,जमील -जुमला मागून घे !”
“बघा म्हातरबाबा , देणार असाल तर ‘ बघणाऱ्यातरुणीना मी सुंदर दिसावा ‘ हा वर द्या . नसता तुम्हाला तुमचा मार्ग मोकळा अन मला माझा ! ” मी हि हटून बसलो .
“मंजी पुन्ना मुडदा पाडून घेनार ? तसलं काय करू नगस ! पर ——“म्हातारा जरा अडखळला .
” पर ! पर काय ?”
“तुला कळना तू काय मागतुयास ? पर तुला हेच पायजेल आसन तर तसच खर !पर तेला कायी ठराव हैत !”
“ठराव ? कसले ठराव ?”
“एक तर तू जसा हाइस तसाच तुला तू आरशामंदी दिसशील !हाय मंजूर ?
“हा मंजूर !”
“दुसर तू बाकीचायना, मंजे जवान पोरीना मातर ‘सुंदर ‘ दिसशील ! तेनला तुज असली रूप दिसणार नाय !हाय मंजूर ?”
” हो !हो ! हेच तर मला पाहिजे ! मंजूर !मंजूर!!”
“मंग ,काय म्हणत्यात ते ‘ततास्तु ‘! जावा आत्ता ! आनंदा मदी रहावा !”
म्हातारा बघता बघता समोरच्या रस्त्याला लागला , आणि झपाझपा पावल उचलत नजरेआड झाला , तरी मी बराच वेळ तो गेलेल्या दिशेला पहात राहिलो
खरच तो मला हवा असलेला ‘वर ‘ देवून गेलाय ?
000
“हाय ,जानु !”
समोर एक अल्ट्रा मॉडर्न ‘मॉडेल ‘ उभं होत ! आयटम !
“कोण ? मी ? ”
“हा तूच ! मी अमृता ! अन तू ?”
” स स सुरेश , पण आपण कधी भेटलो नाहीत , आपली ओळख पण —-”
“आत्ता पर्यंत भेटलो नाहीत . पण या पुढे भेटत रहाणार आहोत ! ”
“म्हणजे ?”
” अबे ,फार भाव खाऊ नकोस ! इतके दिवस कुठे होतास ? तुझ्या सारखा ‘पार्टनर ‘ मी झायगोट मध्ये होते तेव्हा पासून शोधतीय !”
“झायगोट ?”
“म्हणजे ‘अंड्यात ‘!”
याsssहु ! म्हणजे हिला मी इतका ‘सुंदर ‘दिसतोय तर ! म्हणजे म्हातरबाबा खरच वरदान देवून गेलाय ! जिओ यार !
“अमृता !क्युट ! तू काय करतेस ?”
“मी माय -बापाचा पैसा उडवते ! त्यातला एक मार्ग म्हणून कॉलेजला जाते ! रात्री डेटिंगला येणार ?पब मध्ये जावू !”
हे जरा अति होणार . पहिल्याच भेटीत डेटिंग !
“सॉरी यार , मी एकदम कडका आहे ! नो मनी , नो जॉब ! सो तू कर एन्जोय !”
” अबे ,बेकुफ ! मी ,हि ‘अमृता ‘ तुला इन्व्हाईट करतीय ! तू फक्त ये ! अन हे तुझे भिकार कपडे काढून टाक !”
” बापरे ! म्हणजे तू मला ‘तसाच ‘ नेणार ?”
” फनी ! तू न इंटरेस्टिंग वाटायला लागलास ! चार दोन ‘ली ‘च्या जीन्स आणि टी -शर्ट घेवून टाकू !”
मग काय ? शॉपिंग , पब, पार्टी झाली ! खूप चंगळ झाली ! तेव्हा पासून माझे दिवस(आणि रात्री सुद्धा ) पालटले !
000
खरच माझे दिवस पालटले आहेत .पार्टी ,पब ,डेटिंग सगळे चालूच आहे . तसा मी मजेतच आहे . पण आनंदात नाही ! सुंदर पोरींच्या गराड्यात असतो , पण हल्ली मला आतून पोकळ असल्याच्या भास होतोय ! माझं म्हणावं असं काहीतरी मी गमावून बसलोय ! माझं माझं एक निवांत जग होत. ते कुठं गेलाय ? तेव्हा मी उदास जरूर असायचो पण मनात पोकळी कधीच जाणवली नाही . तलावाकाठी बासरी वाजवताना स्वतःला विसरायला व्हायचं , आत्ता तस होत नाहीय . परवा असाच बासरी वाजवत बसलो तर ती धूण धुणारी बाई ,धूण सोडून माझ्या आसपास उगाच घुटमळू लागली ! माझ जग माझ राहीलच नाही . इतरच त्यात ज्यास्त लुडबुड करताहेत !बस स्टोपवर उभारलो तर, एखादी ‘स्कुटी ‘लिफ्ट देते ! कोणी फ्लाइंग कीस भिरकावत ! कोणी हळूच डोळा मारत ! कोणी —–जावू द्या . तो म्हातारा ‘तुला कळना तू काय मागतुयास ‘ , का म्हणाला हे आता कळतय !
हे ‘सुंदर दिसण ‘ वरदान नसून एक शापच ठरतोय ! मीच मागून घेतलेला शाप !मी प्रत्येकाला सुंदर दिसतोय . समजा एखाद्याला लांब ,रेशमी केस आवडत असतील तर मी त्याला तसा दिसेन ! समजा एखाद्याला निळे डोळे प्रिय असतील तर त्याला माझे डोळे राजकपूर सारखे निळे दिसणार !मी माझ पार ‘ खेळण ‘ करून घेतलय !हा पोरींचा गराडा खरा नाही , कारण तो माझ्यासाठी नाहीचय ! मी त्यांची फक्त एक कल्पना झालोय ! त्याचं प्रेम , किवा आकर्षण -जे काय असेल ते खोट आहे अस मुळीच नाही ! त्या त्यांच्या कल्पनेवरच जीव ओवाळून टाकत आहेत . माझ्यावर नाही ! मी त्यांच्या स्वप्नातला ‘राजकुमार ‘नाही ,तर माझ्यात तो त्यांना दिसतोय ! उलट मीच त्यांना फसवतोय , अस गिल्टी फिलिंग येतंय ! मी काय गमावलय हे आता माझ्या लक्षात येतंय !
मी करू तरी काय ? अहो , चार वेळा त्या रेल्वे क्रासिंगला जावून आलोय , पण तो म्हातारा बाबा काही दिसला नाही . त्यालाच विचारले असते कि यातून बाहेर कसा पडू ?
000
या ‘ सुंदर ‘ दिसण्याला वैतागून हल्ली मी हुडी वापरतोय ! त्याची कॅप नाकापर्यंत ओढून मगच बाहेर पडतो . माझ्या घरा पासून जवळच एक छान तळ आहे . त्याच्यात काही बदक फिरत असतात . चार -सहा पांढरी कमळ पण आहेत . तळ्याकाठी विरळ झाडी आहे . दूर दूर दोन झाडांन मध्ये काही सिमेंटची बाकडी टाकली आहेत . सकाळ -संध्याकाळ बरेचजण तेथे येवून बसतात . मीही बरेचदा येथे तीन चार कप कॉफी थर्मास मध्ये घेवून येतो . कॉफी सोबत रात्र पडे पर्यंत एखादे बाकडे अडवून बसतो . आजही असाच आलोय .
थर्मास बाकड्यावर शेजारी ठेवला . त्यातून अर्धा कप कॉफी काढून घेतली आणि बदकांच्या समुहाचा ‘वाटर -स्पोर्ट्स ‘पाहत कॉफीचे गुटके घेत निवांत बसलो होतो .
मंद सुगंध जाणवला . समोर एक ‘हटके ‘ तरुणी ट्रायपॉडला ड्रोइंग बोर्ड लावत होती . ती चित्रकार असावी . ‘हटके ‘ यासाठी कि ती चार – चौघी सारखी नव्हती . तिच्या उंच सडसडीत बांध्याला ,तिने घातलेला खादीचा तो नेहरुशर्ट शोभून दिसत होता . खाली जीनची पॅन्ट आणि पांढरे कॅनवास शूज . हातात घड्याळ आणि कानात कुड्या , बाकी इतर दागिना नव्हता . पाठीवर एक सॅक होती . त्यात बहुदा चित्रकलेचे साहित्य असावे . रेखीव चेहरा .किंचित जाड भुवया तिच्या मूळच्या निरागस लूक मध्ये भरच घालत होत्या . केसांची पोनी टेल . ओंजळभर गार पाण्याच्या हबक्या शिवाय तिने कुठही मेकप केला नसावा . ती तल्लीन होवून पेंटिंग करत होती . या क्षणी ती खूप सुंदर दिसत होती . इतके नैसर्गिक सौंदर्य मी आजच पहात होतो . तिने तिचे ते पेंटिंग संपवले . सगळे सहित्य आवरून इकडे तिकडे नजर टाकली . माझ्या बाकड्यावरच्या रिकामी जागा बघून तडक माझ्या दिशेने आली .
“एस्कुज मी , में आई सीट हेअर ?” तिच्या आवाजाचा हेल कानडी होता .
“एस ,प्लीज ! ”
“थान्क्स !”
आपल समान पायाशी ठेवत ती माझ्या शेजारी बसत म्हणाली .
“आर यु आरटीस्ट ?”
” या , आय डू लांन्दस्केप्स आन पोत्रेतस ”
” इट्स ग्रेट !विल यु लाईक तू ह्याव सम कॉफी ?”
” कॉफी ?हेयर ?आट थिस मोमेंट ?” तिच्या डोळ्यात आश्चर्य मावत नव्हते .
मी कॉफीचा कप तिला दिला .
“डू यु नो मराठी ?”
“ना ”
“हिंदी ?”
“थोडा ,थोडा . ”
“आप साउथ से है ?”
” या . फ्राम्म माय्सुर .माय सेल्फ द्रोणावळी . ”
द्रोणावळी ! तिच्या सारखेच तिचे नाव पण ‘हटके ‘ होते .
तिने ती कॉफी चवीने पिली .
“थान्क्स ए लॉट ,मिस्टर —-?”
“सुरेश ”
“सुरेश , आय वाज ब्याडली इन नीड ऑफ कॉफी ! कॉफी बहुत सुंदर था ! ”
ती रिकामा कप परत करताना म्हणाली . क्षणभर तिने मला तिच्या ‘कलावंत ‘नजरेने निहाळले . माझे लक्ष तिच्या कानातील कुडीच्या टपोऱ्या आकाशी फिरोजखड्यावर होते . सावळ्या कांतीवर तो खुलून दिसत होता .
“मय आपका स्केच बनाना चाहती हु !”
आता हि बया माझ्या सारख्या विद्रुपाचा स्केच का करतीयय ?अरे हो , हिला पण मी छानच दिसणारकि !
“हा ,ठीक है . बना दिजीये . ” मी सावरून बसलो .
“आपका ओ सरपेका हूड हाटा दो . सुरज कि ओर देखिये , का के फेस पे लाईट आये . ”
साधारण पंधरा वीस मिनिटे ती तिच्या छोट्या pad वर पेन्सिलने स्केच करत होती . पुन्हा काय झाले माहित नाही . तिने कॅनवास फ्रेम काढली . माझ्या समोर ती तिने ट्रायपॉडवर लावली . सरासरा एक्रेलिक ट्यूब मधले कलर्स पॅलेट मध्ये पिळून घेतले . तास भर एकाग्र चित्ताने ती माझे पोट्रेट बनवत होती .
“सुरेश ,आईए प्लिज ,देखिये आप कैसे दिखाते है. ”
मी उठून तिच्या कॅनवास पर्यंत गेलो आणि तिने काढलेला माझा ‘अवतार ‘ पहिला .
मी डोळे फाडून पहातच राहिलो .
कारण —-
तिने माझे पोर्टेट हुबेहूब माझ्या सारखेच म्हणजे ,आरशात मला माझे प्रतिबिंब दिसते तसेच काढले होते !
मी हिला असाच दिसतोय ? हिच्या ‘ सौंदर्याची ‘ कल्पना —–
“क्या मै आपको ऐसा दिखता हू ?”मी स्वतःला सावरत विचारले .
“नही ! आप इस पोट्रेटसे भी ज्यादा हँडसम है ! ”
” आर यू जोकिंग ?”
” नो ! आप मिरर मे देख लिजिए ! ”
“क्या मै आपको बदसुरत नाही लगता ?”
“बदसुरत ?”
“अग्ली !”
” नही ! हा आपके बाल थोडे बढादिजे ,जैसे मैने पोट्रेट मे दिखाये है . आपके फेसको सूट करेंगे ! बाकी अच्छा है .और हा एक बात ध्यान में रखे . ”
” कोन सी बात ?”
” नथिंग इज अग्ली !डोन्ट सर्च इट !”
तोवर तिने काढलेले माझे पोर्ट्रेट पाहण्या साठी बरेच जण आजूबाजूला जमले होते . कोणीतरी कचकन फोटोचा फ्लॅश मारला . मी त्याच्या कडे पहिले . पांढरा शर्ट ,पांढरी पॅन्ट घातलेला तो एखाद्या टुरिस्ट सारखा दिसणारा माणूस मला थम्सप करून शुभेच्छा देत होता !कोण असावा ? आणि अंगठा दाखवून सलगी करण्याइतपत तोंडओळखीचा आहे का ? पण याला कोठे तरी पहिल्या सारखं वाटतंय . अरे हा हा तर तो रेल्वे क्रॉसिंग वाला म्हातारं बाबा , याचे पण केस अन दाढी पंढरीच आहे ! मी मान वर करून आवाज देई पर्यंत तो लोकांच्या गर्दीत हरवून गेला !
” थँक्स , सुरेश . अब मै चालती हू . बाय ! ”
मी तिच्या पाठमोऱ्या आकृती कडे बराच वेळ पहात होतो .
‘नथिंग इज अग्ली !’ हे तिचे वाक्य कानात घुमत होते !
ती बसलेल्या रिकाम्या जागे कडे माझी नजर गेली . तेथे तिचे व्हिजिटिंग कार्ड होते !
मी मैसूर ला जाण्याचा विचार पक्का केला .