सिम्युलेशन सिद्धांत

Simulation theory ही सर्व प्रथम 2003 मध्ये निक बोस्टन ने मांडली. ही theory सांगते हे विश्व हे real नसून एक simulation आहे. अगोदर   simulation काय असते ते पाहूया : simulation म्हणजे आपल्याला हवे असलेले जग एका codes द्वारे तयार करणे , उदा Video Graphics games . ते कसे बनतात ते पाहूया . Game मध्ये एक Render graphics processing unit असते जे codes वरती आधार लेले असते त्यामध्ये कसे विश्व असावे, कसे लोक असावे, कशा घटना हे सर्व codes generate करणारा ठरवतो. या मध्ये भौतिक नियमांचा सुधा विचार केला जातो कारण अधिक वास्तविक दिसावे. आणि ते नियम fix preprogramed असतात. सर्व अगोदरच निश्चित . म्हणजे हवे ते जग फक्त codes द्वारे निर्माण करणे . यालाच simulation म्हणतात.

आपल्या विश्वात सुधा असेच निश्चित नियम आहेत जसे gravity , speed of light , आपल्याला माहीत असते काय केल्यावर काय होते : जसे बिल्डींग वरुण उडी मारली की मरणे अर्थात सर्व निश्चित च असणे यालाच preprogramed म्हणतात . आणखिन बर्‍याच घटना आहेत ज्या fix आहेत . काही अशा ही घटना ज्या भौतिक नियमात बसत नाहीत त्यांना चमत्कार , भूत ,प्रेत आपण म्हणतो . पण theory प्रमाणे या सर्व गोष्टी program error असू शकतात आणि ते ज्या  simulation मध्ये आहेत  त्याच्या processing unit च्या ठराविक speed मुळे त्या render होऊ शकत नाहीत. Games मध्ये जर FPS वाढवले तर game slow motion मध्ये होतो. आणि वास्तवात सुधा “जर speed वाढला तर time slow होतो “ हे theory of relativity ने सिद्ध केले आहे . आपण पाठीमागे त्याबद्दल चर्चा केलेली आहे.  आणि जर FPS च सुद्धा limit आहे त्याच्यापुढे वाढवता येत नाही म्हणजे constant state तर या constant state पर्यंत processing speed(FPS) नेला तर game स्थिर होईल . consider करा.   आपण game मध्ये आहोत त्याला game न म्हणता simulation म्हटले ले आहे. आपल्या universe मध्ये speed limit हे light च्या speed प्रमाणे आहे आणि ते constant ही आहे  मग जर ‘’light च्या speed ने कोणी space travel करत असेल तर त्याच्यासाठी time हा स्थिर अर्थात constant होईल’’  हे proved आहे (ref: Theory of relativity ) मग त्याच्यासाठी game/simulation स्थिर होईल अर्थात आपण विश्वाला game consider केले होते मग  हे विश्व त्या व्यक्तीसाठी स्थिर असेल . जसे game मध्ये simulation constant होते कसे ते वर पहिले आहे .

Consider करा आपण game मध्ये आहोत व कोणी तर आपल्यावर नियंत्रण ठेवलेय असा अर्थ नाही होत. म्हणजे हे एका व्यक्तिचे काम असू शकत नाही कारण ज्याने हे simulate केले तो स्वाभाविकच आपल्याहून भिन्न असणार ; म्हणजे alien नव्हे एक वेगळी entity किंवा एक system ,एक वेगळी सभ्यता. इथे time एक limit आहे ते creator ने create केले आहे त्यामुळे त्याच्या साठी time असू  शकत नाही . मग त्याच्यासाठी काल जसे past and future या मध्ये एकाच वेळेत तो असू शकतो, तर त्यामुळे तो सर्व dimension  मध्ये तो असेल आणि त्याला भौतिक नियम लागू होत नाहीत कारण ते त्याचेच आहेत  आणि ते massless असायला पाहिजे-   (string theory अनुसार तो massless particles म्हणजे एक energy जी vibrate म्हणजेच Movement  करत असते ती  ’string’ आहे) . हे होतं Creator च्या संबंधित आता प्रश्न पडतो कसे निर्माण केले असेल ? सर्व प्रथम base हवा म्हणजे घर बांधताना पाया काढला जातो आणि त्यावर सर्व इमारत उभी राहते मग या विश्वाची इमारत बांधताना सुधा base म्हणजे पाया आहे तो पाया म्हणजे च  time आहे . कसे ते पाहू : सर्व प्रथम जे काय करणार आहोत त्यासाठी time तर पाहिजे मग जिथे करणार त्यासाठी space तर पाहिजे  मग प्रथम time व नंतर space आले (science मध्ये space-time एकच concept आहे ) परंतु time चि गरज काय याचे scientific पद्धतीने खाली विश्लेषण दिलेले आहे .

जे दृश्य व अदृश्य स्वरूप दिसतात ते फक्त दोन form मध्ये असते . mass and energy आणि आपल्याला माहीत आहे की E =MC square अनुसार हे एकमेकात convert होत असते. आणि  मास एनर्जी शिवाय बनू शकत नाही व मास पासून निघलेल्या energy ला nuclear energy म्हणतात . (energy is equal to mass particles or approximately equivalent to massless particles) . energy ही mass किंवा massless particles च्या movement नि बनते उदा electric energy ही turbine च्या फिरण्यामुळे म्हणजे movement मुळे generate होते ती turbine मध्ये नसते ती फक्त movement मुळे निर्माण होते. असेच इतर energy  बाबत घडते .सर्व ठिकाणी movement हे essential आहे. विश्वातील प्रत्येक गोष्ट ही  mass आणि energy पासून बनलेले आहे व energy च्या अस्तित्वात येण्यासाठी movement पाहिजे आणि कोणत्याही  movement साठी speed असायला हवे आणि speed बनते distance upon  time नि(speed =distance /time ) distance साठी एक single dimension स्पेस हवा .आपल्याकडे 3d आहे आणि मग या मध्ये speed ला  generate करण्यासाठी time आले .

Simulation theory अनुसार विश्व codes वरती आधार लेले आहे व string theory अनुसार energy. पण या दोन्ही वेगळ्या concept नसून एकच आहेत. कारण computerised गोष्टी पुढे modified झाल्यावर त्यांचे स्वरूप बदलते . कसे ते पाहू : जे codes असतात ते modified होऊन automatic virtual programmes मध्ये convert होते . विश्लेषण पुढे दिलेले आहे

Program कसे work करते व codes काय असतात? –  जर calculator चा प्रोग्राम पाहला तर त्यामध्ये command and instructions असतात. उदा जसे input = ‘a=5, व b =3’ असेल तर यांची addition करून  output= ‘c= 8’ असे print कर म्हणून compiler ला आधीच instruction द्यावे लागते ते एका syntax म्हणजे नियमावरती आधारित असते त्यालाच codes म्हणतात .  आणि सर्व codes मिळून एक  program  अनेक program चे एक software बनते .program जितका modify होतो तसा code reduce होतो म्हणजे कमी-कमी होत जातो व शेवटी codes eliminate होऊन फक्त input व output राहते . मग modified programmes चे multi -dimensional मध्ये virtually conversion केले की input व output हे direct मिळते . म्हणजे त्यांचे स्वरूप codes नसून कृती असते action . उदा जर एक simulation world तयार करायचे असेल

 

त्या मध्ये पाण्यावरती चालता येणे व हवेत तरंगता येणे हे  हवे असेल तर input म्हणजे अशी कृती असेल ज्यातून ते शक्य होईल व output असेल तुम्ही पाण्यावरतीचालत आहात/किंवा हवेत तरंगत आहात “म्हणजे तुमच्या प्रत्येक कृतीतून विश्व निर्माण होत असते “  . त्याचे connection simulation मध्ये जोडून system automatic केली असल्यामुळे आणि आपली system automatic च आहे . इथे codes eliminate होऊन त्याचे स्वरूप बदललेले दिसते .

Simulation theory ही सद्या अपूर्ण आहे research चालू आहेत आणि ती नवीन आहे. पण जर relativity आणि quantum theory बरोबर असतील (त्या proved आहेत मग बरोबरच मानावे लागेल) तर  Simulation theory पण बरोबर असावी कारण या सर्व थेरी एका शरीराच्या अवयवा प्रमाणे आहेत आणि ते शरीर म्हणजे अस्तित्व होय (त्यालाच अध्यात्मात ने  परमात्मा / ईश्वर म्हटले आहे  ” हे सर्व रंग तुझेच ,हे सर्व रूप तुझेच आणि तुझ्या विना ही तूच “ – अस्तित्व हमेशा राहते म्हणून प्रकृती हेच ईश्वर) हे अवयव एकत्र जोडले जातील त्याच वेळी अस्तित्वाची खरी ओळख विज्ञानाला होईल . म्हणजे सर्व theory एक-एक  अलग solve करण्यापेक्षा एकत्र करून एकमेकांचे relation शोधायला हवे कारण त्यांचे एकमेकांत  relation आहे पहिल्या दोन solved आहेत तर तिसरी ही solve होऊ शकते. कारण हे एका मंदिराच्या पायर्‍या असल्या सारखे आहे दोन पायर्‍या चढलेल्या आहेत. स्पष्ट सांगायचे झाले तर Relativity व Quantum theory या मधील जे प्रश्न निर्माण होतात त्याचे उत्तर ही theory म्हणजे simulation theory देते व या मधील प्रश्नाचे उत्तर string theory देते एकमेकांवर आधारित आहेत पण simulation व string अपूर्ण आहेत , पण तरी ही त्या आपले relation दर्शवतात दोन्ही  प्रश्नाच्या उत्तरातून हे स्पष्ट होईल  पाठी मागच्या प्रश्नाच्या उत्तराच्या स्वरुपात .

• पाठीमागे relativity मध्ये प्रश्न होता की time travel शक्य आहे हे relativity सिद्ध करते पण घडलेली घटना ती तर घडून गेलेली असते मग तिथे पुन्हा जाण  कसे शक्य असेल ? आणि भविष्य जे अस्तित्वातच नाही तेथेही जाणे कसे शक्य आहे ?

उत्तर : Consider करा Simulation theory पूर्ण व बरोबर आहे हे proof झाले आहे असे  गृहित धरा फक्त . मग त्या अनुसार हे विश्व एक simulation जसे game . वर पाहल्याप्रमाणे game मध्ये ‘FPS’ व real मध्ये ‘speed’ वाढवल्यामुळे constant स्थिती येते अर्थात real मध्ये time slow होतो व game मध्ये simulation . तर reality ला आपण इथे simulation मानावे लागेल कारण theory proved आहे असे इथे consider केले आहे. मग simulation म्हणजे program codes मग भविष्य आणि भूतकाळ अस्तित्वात नसतात पण हे जर simulation आहे ; तर ते कुठल्या तरी location ला store असणार .  मग इथे असे  प्रमाणित होते की जे झाले किंवा घडले व जे घडणार आहे ते उपलब्ध असते एका विशिष्ट location ला , . past व future बाबत data उपलब्ध आहे (simulation मध्ये data च म्हणावे लागेल) तेथे जाऊन आपल्याला reload करावे लागेल. (simulation ‘Games’ मध्ये old Data/ Past एका click वर उपलब्ध होतो व नवीन Data / Future ते update केल्यावर उपलब्ध होते , data location चेक करून फक्त reload करावे लागते ) data उपलब्ध झाला . location कसे access करायचे म्हणजे पोहोचायचे कसे ते theory of relativity सांगते पाठीमागे आपण पाहलो आहोत. मग time ला Einstein ने तिसरे dimension म्हटले आहे. त्या अनुसार time एका वस्तु अथवा ठिकाणा सारखा असेल , की तिथे हवे त्या वेळी present मधून past मध्ये अथवा future मध्ये Travel करू शकता , जसे train ने या station वरुण त्या station कडे जातो. मग इथे Time हे एक vehicle होईल. आणि अशा vehicle लाच सद्या ‘TIME MACHINE’ म्हणलेले आहे .(काही experiment हे जगापासून लपवलेले आहेत त्याच्यावरती intelligence security चे  नियंत्रण असते आणि काही अशा गोष्टी ज्या confidential व unauthorised असल्याने इथे सांगता येत नाही व ज्या सांगित लेल्या आहेत त्याबद्दल मला ठामपणे कोणतीही गोष्ट न सांगता फक्त possibility आहे असे म्हणावे लागेल.)

 

• Quantum theory मध्ये पाठी मागे आपण प्रश्न पाहीला होता की दोन particles एकाच दिशेत फिरत असतात सुरवातीला पण पाहल्यावर ते आपली दिशा बदलतात एक दुसर्‍याला respectively पण त्यांना कसे कळले की त्याच्या सोबत्याची दिशा कोणती? / उदा : पहिल्याला जर धन ‘+’ केले असेल तर दूसरा आपोआप ऋण ‘–‘ होतो तो किती ही लांब असो . पण त्या दुसर्‍याला कसे कळले की पहिला धन ‘+’ आहे ? याला (Quantum Entanglement म्हणतात. )

उत्तर : simulation theory अनुसार त्यांना operate करणारे system processor जे आहे ते दोन ऐवजी एक होते , मग ते किती ही दूर असो ते एका सिस्टम द्वारे operate होतात जसे आपला मेंदू एकच system आहे डाव्या हाताला इजा झाली काय व उजव्या झाली काय आपल्याला समजतेच जसे शरीर एकच पण अवयव वेगळे तसेच particles वेगळे पण एकाच system ने operate होतात . त्यामुळे एकमेकांना समजणे स्वाभाविक आहे कारण system एक होते .

TO BE CONTINUED IN NEXT ARTICLE- STRING THEORY ;

“Copyright Reserved (©)”                     AUTHOR – .KARAN KAMBLE