गायक, अभिनेते, संगीत दिग्दर्शक केशवराव भोळे

गायक, अभिनेते, संगीत समीक्षक, संगीत रचनाकार, संगीत दिग्दर्शक व लेखक केशवराव भोळे यांचा जन्म २३ मे १८९६ रोजी झाला.

केशवराव भोळे १९२६ साली पुण्यात आले. गायक म्हणून कारकिर्दीस सुरुवात केलेल्या भोळ्यांनी गाण्यांना चाली बांधणेही आरंभले. १९३१ सालाच्या सुमारास मराठीत बोलपटांचे प्रमाण जसजसे वाढू लागले, तसतसे प्रसंगाच्या मांडणीस व पात्ररचनेस सुसंगत व उठावदार संगीत देण्याचे प्रयोग होऊ लागले. भोळ्यांनी त्या दृष्टीने सांगीतिक प्रयोग करून पाहिले. पार्श्वगायनाचा पहिला प्रयोग त्यांनी ‘कृष्णावतार’ या चित्रपटामध्ये केला. प्रभात फिल्म कंपनीमध्ये असताना त्यांनी ‘अमृतमंथन’, ‘माझा मुलगा’, ‘संत तुकाराम’, ‘कुंकू’ इत्यादी चित्रपटांना संगीत दिले.

केशवराव भोळे यांनी इ.स.१९३३ साली ’नाट्यमन्वंतर’ नावाची नाट्यसंस्था काढली. त्या संस्थेने रंगमंचावर आणलेल्या ’आंधळ्यांची शाळा’या नाटकाचे त्या काळी शंभराहून अधिक प्रयोग झाले होते. पहिला प्रयोग मुंबईच्या रिपन थिएटरात १जुलै १९३३ रोजी झाला. नायिका-बिंबाच्या भूमिकेत ज्योत्स्ना भोळे होत्या. ’आंधळ्यांची शाळा’ हे नाटक जगप्रसिद्ध नाटककार इब्सेन याचा साडू असलेल्या ब्यर्सन याने लिहिलेल्या ’ग्वॉन्टलेट’ या नाटकाचे मराठी भाषांतर होते. ज्योत्स्नाबाई त्या नाटकाच्या वेळी फक्त १८ वर्षांच्या होत्या.

दरवर्षी एखाद्या तरुण आश्वासक संगीतकाराला स्वरानंद प्रतिष्ठानतर्फे केशवराव भोळे यांच्या नावाचा पुरस्कार दिला जातो.

९ नोव्हेंबर, १९७७ रोजी त्यांचा मृत्यू झाला.

— मराठीसृष्टी टिम