वैद्यकीय शास्त्राने विविध रोगांविरुद्ध लस निर्माण करण्यात गेल्या शतकात अशी गरूड भरारी मारली की ज्यामुळे अनेक रोग आज इतिहासजमा झाले आहेत . प्लेग , देवी , कांजण्या , पोलिओ , घटसर्प , डांग्या खोकला अशा अनेक संसर्गजन्य रोगांवर परिणामकारक लसीची निर्मिती झाली . अर्थात मग मलेरिया या रोगावर लस का नाही हा प्रश्न सामान्य माणसाला कोड्यात […]
काही व्यक्तींना निसर्गतःच मलेरिया विरुद्ध अभयत्व प्राप्त होते कारण त्यांच्या शरीरातील तांबड्या रक्तपेशींना मलेरियाचे परोपजीवी भेदू शकत नाहीत . एका दृष्टीने हे त्या व्यक्तींना मलेरिया रोगमुक्तीचे मिळालेले वरदानच आहे . परंतु अशा व्यक्तींची संख्या फारच अल्प असते . हे अभयत्व प्रामुख्याने खालील दोन गोष्टींमुळे आढळून येते . १ ) Duffy Antigen Negativity २ ) Sickle Cell […]
मलेरियाचे निदान करण्यात रक्ताच्या तपासणीचा मोलाचा वाटा आहे . यामध्ये दोन विशिष्ट पद्धतींनी तपासण्या केल्या जातात . अ ) रक्तातील मलेरियाचे परोपजीव शोधण्यासाठी केलेल्या चाचण्या ब ) मलेरियाच्या तापामुळे रक्तातील विविध घटकांवर व रुग्णाच्या शरीरातील इतर इंद्रियांवर जो परिणाम होत असतो , त्यांच्यामधील बदल व उतारचढाव दाखवून देणाऱ्या रक्ताच्या व लघवीच्या काही चाचण्या केल्या जातात . […]
मलेरियाचे मुख्य लक्षण म्हणजे ताप येणे असून त्यासोबत इतर अनेक लक्षणे रुग्णात आढळतात , जी रोगाचे निदान करण्यास उपयुक्त ठरतात . बरेच वेळा रोगाची सुरवात सामान्यपणे आढळणारा फ्लू अथवा Viral Fever असावा त्याप्रमाणेच होते . डोके दुखणे , थकवा वाटणे , पोटात बारिकसे दुखणे , स्नायू व सांधे दुखणे , भूक मंदावणे व अन्नावरील वासना उडणे […]
माणसाच्या शरीरात चालणारे मलेरिया परोपजीवांचे जीवनचक्र १) डास मनुष्याला चावतो त्यावेळी डासाच्या लाळग्रंथीत तयार झालेल sporozoites लाळे मार्फत मनुष्याच्या कातडीखाली सोडले जातात. त्यांची वाढ अजून पूर्णपणे झालेली नसल्याने ते एकदम तांबड्या पेशींवर हल्ला करू शकत नाहीत. या परोपजीवांच्या अवस्थेला Pre Erythrocytic schizogony असे म्हणतात. २) कातडीच्या खालील भागात शिरलेल sporozoites फिरत फिरत मनुष्याच्या यकृतात येऊन स्थिरावतात […]
जीवनचक्र – संक्षिप्त मराठी सुची १) Pre Erythrocytic Schizogony (तांबड्या रक्त पेशीत शिरण्याच्या आधीची परोपजीवांची स्थिती) २) Erythrocytic Schizogony and Gametogony (clinical Attack) (तांबड्या रक्त पेशीत वाढणारे परोपजीवी (रुग्णाला ताप येताना दिसणारी स्थिती) ३) Exo Erythrocytic schizogony (Clinical Cure) (परोपजीवी रक्तातून नाहिसे होण्याची स्थिती म्हणजेच रूग्ण तापमुक्त होण्याची स्थिती) ४) Exo Erythrocyti Schizogony and Gametogony (Relapse) […]
मानवी रक्त शोषल्यानंतर मादी डास प्रजोत्पादनासाठी अनुकूल होते. नराशी संयोग झाल्यावर मादी साधारण ४० ते ४०० अंडी ही स्थिर अथवा संथपणे वाहाणाऱ्या पाण्याच्या डबक्यात घालते. पाण्याच्या जागेच्या योग्य निवडीसाठी ती स्वत:च्या तापमान संवेदकावरील (Antenna) संवेदना पेशींचा उपयोग करते. अंडी गोड्या वा खाऱ्या पाण्यात तसेच चिखलाच्या छोट्या मोठ्या डबक्यातही वाढतात. डासांच्या उण्यापुऱ्या काही आठवड्यांच्या आयुर्मानात १००० ते […]
मलेरियाच्या संशोधनातील महत्त्वाचे शास्त्रज्ञ व नोबेल पारितोषिक विजेते मलेरिया विषयक संशोधनात रॉस खेरीज अनेक युरोपियन शास्त्रज्ञ आघाडीवर होते. किंबहुना काही संशोधकांनी मलेरियाच्या परोपजीवांचा सखोल अभ्यास डॉ. रॉस या क्षेत्रात पडण्यापूर्वीच सुरू केला होता. त्या सर्वांचा या संशोधन मार्गावरील इतिहास हाही तितकाच मनोरंजक आहे. अल्फानॉस लॅव्हेरान याचा जन्म फ्रान्समधील एका बुद्धिमान कुटुंबात झाला. वैद्यकीय शास्त्रामधील मेडिसीन व […]
दरम्यानच्या काळात रॉसला इटालियन वैद्यक शास्त्रज्ञ गिओव्हानी बॅटिस्टा ग्रासी याच्या वागणुकीचा अत्यंत कटु, संतापजनक व अपमानास्पद अनुभव आला. रॉसने मलेरियावरील केलेले संपूर्ण संशोधन हे ग्रासीने स्वत:च्या नावावर एका वैद्यकीय मासिकात प्रसिद्ध केले. ही मौल्यवान शोधकार्याची चोरी झाल्याचे रॉसच्या लक्षात येताच त्याने पत्राद्वारे कडक शब्दात व अत्यंत शिवराळ भाषेत ग्रासीची निर्भत्सना केली. दोघांमध्ये झालेल्या पत्रव्यवहारासंबंधीचे पुस्तकच रॉसने […]
आता यापुढे रॉसने फक्त अनोफेलेस डासाच्या मादीच वरच पूर्णपणे लक्ष केंद्रित करण्याचा निर्णय घेतला. डासांचे विच्छेदन करीत असताना मायक्रोस्कोप खाली डासांच्या प्रत्येक अवयवाचा अभ्यास करण्यात तो तासनतास मग्न असे. सिकंदराबाद मधील प्रचंड उन्हाळ्यात 45 डिग्री 47 डिग्री तापमान असताना विच्छेदन केलेले डास जराशा वाऱ्याने सुद्धा उडून जाऊ नयेत म्हणून खोलीतील एकमेव झुलता पंख आई हलवता येत […]
Copyright © Marathisrushti.com 1995-2025 | Technology Partners : Cybershoppee | GaMaBhaNa | Smart Solutions