शिंदे घराण्याचे संस्थान : ग्वाल्हेर

मध्यप्रदेशातील ग्वाल्हेर शहर हे मराठा समाजातील शिंदे या वतनदार घराण्याचे वतनी संस्थान म्हणून प्रसिध्द आहे.

शिंदे घराण्याचे संस्थापक राणोजी शिंदे कर्तबगार व्यक्ती होते.

इ.स. १९४८- १९५६ पर्यंत हे शहर मध्य भारताची राजधानी होते. मध्यप्रदेश भारताला जोडला गेला त्यावेळी ग्वाल्हेरला शहराचा दर्जा प्राप्त झाला.