साली एक साधी पोस्ट सुचू नये ? गणूला आजवर असा कधी प्रश्न पडला नव्हता . आता तुम्हाला ‘हा कोण बुवा , गणू ?’ असा प्रश्न पडला असेल . जर तुमचे फेसबुक असेल तर प्रश्नच नाही . तुम्ही त्याला ओळखत असणारच .! कारण त्याचा फे बु मित्रांची संख्या पावसाळ्यात तुंबलेल्या गटारा प्रमाणे ओसंडून वाहत आहे .! म्हणून ‘गणूच्या गप्पा ‘ नावाचे पेज सुरु केले . तेही लोकल लोकनेत्याच्या ढेरी प्रमाणे दिवसेंदिवस फुगतच आहे . शिवाय तो दहा बारा ग्रुपचा तो ऍडमिन आहे ! यात तुम्ही कोठे तरी असणारच कि !
आता तुमचे फेबु च नसेल (अरेरे … काय दुर्दैवी जीव !) तर त्याची ओळख करून देणे गरजेचं आहे . त्याचे नाव गणू आहे . आणि तो त्या आडबाजूच्या पत्र्याचा खोलीत रहातो . मला इतकीची त्याची ओळख आहे . रात्री दहा नंतर कधी तो ‘डुलत ‘ आला तर , रोज सकाळी शिळ्या पावाच्या तुकड्यासाठी त्याच्या समोर शेपूट तूटस्तोवर हलवणार कुलंगी कुत्रसुद्धा नओळखता अंगावर धावून येत ! शेजारी विचारा . ‘कोण गणू ?ठाव नाय !’ हेच उत्तर येईल . ‘ ऍडमिन दाही ग्रुपचा , ओळखीविना भिकारी ‘ अशी त्याची गल्लीतली अवस्था आहे . असो .
गणूची दिनचर्या मोठी ऐरटाइट असते . तो सक्काळी पाचला उठतो . ‘कराग्रे वसते —-‘झाले कि लॅपटॉप उघडतो . ‘सुप्रभात ‘ ‘गुड मॉर्निंग ‘ नसता नुसतंच ‘जि एम ‘ मेसेजस एकशे एक जणांना InBox पोठावतो . मग रात्री पाठवलेल्या ‘शुभरात्री ‘ ‘गुड नाईट ‘ ‘स्वीट ड्रीम ‘ च्या प्रत्येक लाईकला Thnx पाठवावे लागते . त्यानंतर आलेल्या न्यूज फीड मधल्या प्रत्येक पोस्टला एक लाईक , एक बदाम , एक स्मायली टाकतोच टाकतो . या सोशल मीडियावर रिलेशन सांभाळणे खूप गरजेचं आहे . कंटाळून चालत नाही ! मग त्या पोस्टवर ‘क्या बात है !’ ‘ सुपर ‘ ‘कडक ‘ (मागे सासूच्या सेल्फीला -कडक -कॉमेंट गेली होती , तेव्हापासून त्याची बायको माहेरी गेलीयय ! सासू त्याच घर सांभाळतेय असे ऐकीव आहे . !) असल्या कॉमेंट्स , पोस्ट नवाचता टाकून देतो . ! (आयला सगळ्या पोस्टी वाचायला वेळ कुठं हाय ?) मग सकाळचं ‘स्टेट्स अपडेट ‘ करावं लागत . यात ‘चोरी कधी करू नये ‘ ‘ शिव्या कोणा देऊ नये ‘ ‘ सकाळी उठून गरम पाणी प्यावे ‘ ‘ रोज शाळेत जावे ‘ असा उपदेशात्मक फतवा असावा लागतो . म्हणजे वाचणाऱ्याच्या दिवस —-. असो . मग पेज आणि ग्रुपचा पसारा आवरलाकी ‘GOOD AFTERNOON ‘ची वेळ होते ! पुन्हा सकाळचा एपिसोड रिपीट होतो . हे असं GOOD NIGHT व्हाया GOOD EVENING चालू रहात .रात्रीच्या ‘स्टेट्स अपडेट ‘ ला एखादा किस्सा टाकला कि काम भागून जात . मग शेजारच्या लोकात कधी मिसळणार ,अन लोक कशे ओळखणार कि हाच ‘गणू ‘ म्हणून . टाईमच नई है बॉस ! क्या करना ?!
तर असा हा क्षणा क्षणाला पोस्ट लिहणारा , पोष्ट पहाणारा (वाचणारा नाही !), पोष्टात लोळणारा (लोळणारा कसला ?लडबडलेला ) पोस्टर बॉय , याला रात्रीच ‘स्टेट्स अपडेट ‘करायला पोस्ट सुचुनये ? आज सुर्य दक्षिणेला उगवला का ? कि मुंग्यांना डायबिटीज झाला ! तो एक वेळ होईलही , पण गणूची पोस्ट चुकायची नाही ! बर याच्या पोस्ट कायम डबल पॉझिटिव्ह (++) ! भलेहीघटना खरी नसेल पण त्यावरील पोस्ट पॉझिटिव्हच पाहिजे ! कारण हे जग , भुक्कड , बेकूफ , मूर्ख लोकांनी भरलेलं आहे . याना समजावणे , मायेने गोंजारने ,सुधारणे ,चांगल्या मार्गावर आणणे , यासाठी त्यांना रोज ज्ञानामृत पाजणे (क्या हुवा ?बच्चा रो रहा था !-ग्राईप वाटर दिया क्या ?), हे आपले नैतिक ,सामाजिक , आणि जागतिक सुद्धा कर्तव्य आहे या भावनेतूनच, नाहीतर कर्तव्य कठोर होऊन तोंडाला फेस येवस्तोर तो फेसबुकवर लिहीत असतो . याला तुमचा ,माझा आणि गणूचाही इलाज नाही !
असा हा गणू आज हताश झालाय . याचे ‘पोष्टिक जीवन ‘ सम्पूस्टात ‘ येणार का ? मग या जगाचं कस होणार ? याला (जगाला कि गणूला ? पुणेकरांचा सवाल ! ) वाली कोण ? कोण शिकवणार सकारात्मकता ?या दिन दुबळ्यांना कोणाचा आधार ? जगबुडी -जगबुडी ती काय वेगळी असते ?
पण असे होणार नाही ! परमेश्वर दयाळू आहे !. थोड्या वेळा पूर्वीच गणू परळी परभणी पॅसेंजरने ,गच्च भरलेल्या थर्डकलास (हल्ली यालाच II म्हणतात )डबड्यातून एक पायावर उभाराहून वैतागी प्रवास करून आला होता . स्टेशन पासून ते सरस्वती नगर पर्यंत त्याला तंगडतोड करावी लागली होती . घरा समोरच्या तंगड्या पसरून उघड्या बंब बसलेल्या म्हाताऱ्या माधवाने ‘बरेआहेत का ? ‘ असा सहानभूतीचा प्रश्न सोडाच ,पण तसा भाव सुद्धा चेहऱ्यावर दाखवला नाही ! याच अनुभवावर त्याने पोस्ट लिहिलीय . ती खालील प्रमाणे .
टायटल — ‘ यात्रा हि यात्रा ‘
—-आज परळीसच रेल्वे लेट झाली होती . तुफ्फान गर्दी , प्लॅटफॉर्म प्रवाश्यांनी दुथड्या वाहत होता . गाडीत बसायलाच , काय उभे राहायला पण जागा मिळणार नाही हे दिसत होते . डौलात ती रेल्वे नामक महाराणी फलाटाला उभी राहिली . मी इंजिन पासून ते गार्डच्या डब्ब्या पर्यंत कोठे कमी गर्दी आहे ते पहात होतो . तेव्हड्यात .
“अहो मिस्टर , गणुजी “अशी हाक ऐकू अली . कोण कोमल कोकिळे समान मधुर लालकर ! ती एक ललना होती . अहाहा , काय ते सौंदर्य . गोल चेहरा ,गोरा पान रंग , निरागस भाव ! एकदम बर्फीचा तुकडाच ! खिडकी जवळून बोलताना येणारी उंची पर्फुमची ‘ मेह्क ‘पागल करून टाकणारी होती ! ( हे वाक्य लिहिताना डुकराच्या सडक्या मासा सारखा वास मारणाऱ्या , खेटून उभा असलेल्या म्हाताऱ्याची आठवण झाली . )
“याना या . तुमच्या साठी मघाशीच सीट धरून ठेवली आहे . खिडकी जवळची ! तुम्हाला आवाज दिला पण तुमचे लक्षच नव्हते . आता परत फिरून आलात तेव्हा पुन्हा हाक मारली .” ‘नेकी और पूछ पूछ ‘. मी ‘एक्सयूज मी ,एक्सक्यूज मी ‘ करत त्या डब्ब्यात घसलो .
“तुम्ही मला कसे ओळखता ? आपण कधी भेटल्याचे स्मरत नाही !” मी हाश हूश करत मी खिडकी जवळच्या जागेवर बसत विचारले . ( ‘ मुडद्या ,पुन्ना चप्पलीचा पाय पायावर दिलासा तर खेटरानं बडवीन !’ , गर्दीत मागे उभारलेली गंगाखेडची हडळ चेकाळली होती ! )बघा मी मघापासून ‘मला बसायला जागा मिळणार ‘असे घोकत होतोच . माणसाने कायम पॉझिटिव्ह विचार करावा . त्या मुळेच तर मला खिडकी जवळची जागा मिळाली ! वर बर्फीचा सहवास !
“अहो ,तुम्हाला कोण ओळखत नाही ? कित्ती फेमस आहेत ! मी तुमची फेसबुक फ्रेंड आहे , तुमचे पेज लाईक करते ,अन तुमच्या आठ ग्रुप मध्ये पण मेम्बर आहे ! मला न तुमच्या सगळ्या पोस्ट आवडतात . कित्ती -कित्ती पॉझेटिव्ह लिहिता ! कसे काय जमत हो तुम्हाला ?”तिच्या तोंडून कौतुक ऐकताना मला लाजल्या सारखे झाले . ( ‘ काय ते ध्यान ? मघापासून डोळे फाडून बघतंय ! वयाची नाय तर जनाची , जनाची नायतर मनाची तरी लाज बाळगावी माणसानं ! शंभर फुटावरची कॉलेजातली सनकाडी !झिरो फिगर !)
“थँक्स “मी
“हा बेसनाचा लाडू आणि चिवडा घ्या . नाही म्हणायचं नाही हा ! मी कुकरी क्लास मध्ये शिकून केलाय ! खा आणि कॉमेंट द्या !” तोंडाचा चंबू , तिचा आग्रह , आणि पोटातली भूक . तीच मन मोडवेना ! चिवड्याची फकि मारली . बेहतरी ! अशी चव उभ्या आयुष्यात पहिल्यांदाच चाखत होतो .
“अप्रतिम ! अ -प्र -ती -म !!!”
लाडू पण सुपर टेस्ट . पण आमच्या आईच्या हातची चव याला नाही .
“लाडू , कसा आहे ?”
” एकदम, कडक !”
“काय ?”
” म्हणजे मस्त ,झकास , या लाडूवर आपण तर बुवा, फिदा ! ”
(मायला ,खिसा कापला कायकि ! हात आरपार गेलाय ! भुकेनं आतडं गळ्यात आलाय . दोन रुपड्याचे खारेमुरे घ्यावे म्हणलं तर पैसा नाही ! आता बोंबलत घरापर्यंत तंगडतोड आहेतच ! )
तेव्हड्यात परभणी आलेच . किती लवकर आले नाही परभणी ! थोडा अजून वेळ लागला असता तरी चालले असते , तितकाच या बर्फीचा सहवास लाभला असता ! जाऊ द्या . जितकं नशिबी असत तितकंच मिळत असत . त्यातच समाधान आणि आनंद मानावा ! नाही का ?
“बाय , पुन्हा भेटू .”म्हणून तिचा निरोप घेतला . गोड हसरा ,हात हलवतांनाचा , तिचा चेहरा नजरे समोरून हालत नव्हता !
जड अंतःकरणाने स्टेशन बाहेर पडलोतर ,समोर खंडू ! आमचा रिक्षेवाला !
” या ,साहेब तुमचीच वाट पहात होतो ! कालच ‘परलीस जातोय ‘ ,तुम्ही बोलले होतेना ? म्हणून मग बाकी सवारी घेतल्या नाहीत तुमचीच वाट बघत बसलोय ! ”
“अरे देवच पावला , बरे झाले तू आलास ! “यालाच म्हणतात नशीब .
मी घरा समोर रिक्षातून उतरलो . खंडू नको नको म्हणत असताना त्याला बळे बळेच शंभरची नोट दिली . तो वर शेजारचे माधवराव धावतच आले .
“अहो गणुजी या या !आज पुन्हा गाडी लेट झाली वाटत ! केव्हाचा तुमची वाट पहातोय . ” असे काहीसे बोलत त्यांनी मला घरात नेले . मोठा मायाळू माणूस हो !
” आग गणुजी आलेत ! पान घे वाढून ! भुकेले असतील ! ” त्यांनी घरात आवाज दिला .
“गणुजी ,तुम्ही फ्रेश व्हा . गरमागरम मुगाची खिचडी आहे ! चारघास खाऊन घ्या ! “मग काय ?हात धून वाफाळलेल्या खिचडीवर आडवा हात मारला !’ अन्न हे परब्रम्ह आहे ‘ याची प्रचिती नव्याने अली . अन्नदाता सुखी भाव ! मनातून आपोआप आशिष बाहेर पडला . शुभरात्री !—–
चला पोस्ट तर संपली , आता सकाळ पर्यंत निवांत ! रिकाम्या पोटात टमरेलभर पाणी लोटून , गणू चवाळ्यावर कलंडला . त्याला चटकन झोप लागली . त्याच्या चेहऱ्यावर समाधान होते .
— सु र कुलकर्णी .
आपल्या प्रतिक्रियांची वाट पहातोय . पुन्हा भेटूच . Bye .
