मी कात टाकली

अनघा राग आणि अपमानाच्या ज्वालांनी भडकून उठली होती. रात्रीचा काळोख आणि निर्जन रस्त्यावर उंच उंच इमारतींसमोरुन तिला लवकरात लवकर चालत पुढे जायचे होते. “आता पुरे झाले आणि हे सर्व सहन करण्याच्या पलिकडे आहे. आज सर्वकाही मी स्वत: संपविते!” असे विचार विजेच्या वेगाने तिच्या मनात तरळत होते.

      डॉ.अशुतोष बरोबर तिचे लग्न ठरले तेव्हा आई, वडील, भाऊ आणि ती स्वत: त्या दिवशी किती आनंदी झाले होते. अशुतोषचे एक लहान कुटुंब होते, ज्यात सासू सासरे आणि एक लहान नंनंदही होती, जिचे काही दिवसांपूर्वीच लग्न झाले होते. एमबीए केल्यानंतर अनघा अद्याप नोकरीच्या शोधत होती, त्यादरम्यान एका ओळखीच्या मध्यस्थीने लग्न ठरले होते. चार महिन्यांनंतर अनघा आणि अशुतोषचेही लग्न झाले.

     या तीन-चार महिन्यांच्या दोन-तीन भेटीगाठी आणि बर्‍याच तासांच्या फोन संभाषणात डॉ. अशुतोष एक आधुनिक आणि पुढारलेल्या विचाराचा व्यक्ती असल्याचे तिला लक्षात आले होते. अचानक  स्वप्न साकार झाल्यासारखे सर्व काही होते.

  लग्नाच्या दोन महिन्यांनंतर अनघाला डॉ. अशुतोषचे एक वेगळे रूप दिसले. त्या रात्री अशुतोष दवाखान्यातून खूप उशीरा आला. सासू झोपायला गेली होती आणि अनघा अशुतोषची वाट पहात होती. रात्री १२.३० वाजता अशुतोष घरी आला.

“आज तुला उशीर झालाय का?”

“हम्म मी दुसर्‍याच्या हॉस्पिटलमध्ये गुलामगिरी करतो आणि काय?” अशुतोष रागाने म्हणाला. हे ऐकून अनघा गप्प राहिली.

   अनघाने तिचे जेवण अशुतोषबरोबर जेवणाच्या टेबलावर ठेवले आणि नेहमीप्रमाणे खायला सुरुवात केली.” जर आम्ही हुंड्याची मागणी केली नाही तर तुझ्या वडिलांनीसुद्धा धूर्तता दाखवून हात खेचला.”

“तू असं कसं बोलत आहेस?”

    “आणि नाही तर काय? तू एकुलती एक मुलगी आहेस आणि तुझ्या वडिलांकडे इतके पैसे आहेत की, जावयाने त्याचे स्वत:चे क्लिनिक उघडले असते, इतके पैसे त्याला नक्कीच देता आले असते.”

“अशुतोष !!!” यावेळी अनघाचा आवाज थोडा जोरात होता.

   “ओरडू नकोस! मी काही चुकीचे बोलत नाही! मला अपेक्षा होती की लग्नानंतर मी दुसर्‍याच्या हॉस्पिटल मधल्या गुलामगिरीतून मुक्त होईन, पण तुझ्या वडिलांनी ठेंगा दाखवून सर्व काही मातीत मिळवले. आणि तू इथे मोठ्या अभिमानाने डॉक्टराची बायको म्हणून मिरवते आहेस.”

  “गप्प बस, अशुतोष! तू इतक्या दिवस सभ्यपणाचा मुखवटा घालून वावरत होतास. तू माझ्याशी फोनवर इतकं छान बोलायचास, मग त्याचवेळी तुझ्या या लालचीपणाबद्दल कळले असते. तर मी तेव्हाच लग्न करण्यास नकार दिला असता ….”

   “खट्याक!!!!” अशुतोषने अनघाला तिचे बोलणे संपण्याआधीच थोबाडीत मारली आणि त्याच वेळी अशुतोषच्या तोंडातून दारूचा उग्र वास अनघाला आला.

  अनघा सुन्न होऊन उभी राहिली. अशुतोषचे हे रूप आणि त्यासारखे वागणे तिला समजू शकले नाही. “तुझ्या वडिलांकडे लवकर पैसे माग समजले का ?” असे म्हणत अशुतोष झोकांड्या खात खोलीत झोपायला गेला. अनघा रात्रभर तिथेच बसली.

    दुसर्‍या दिवशी सकाळी सासू जागे होताच अनघा अशुतोषच्या गैरवर्तनबद्दल तक्रार करत तिच्यासमोर उभी होती. जेव्हा सासू काहीच बोलली नाही, तेव्हा ती फक्त रडू लागली आणि सासरे म्हणाले, “मुली, अशुतोषच्या अशा विचित्र वागण्यामुळे आम्हीसुद्धा खूप चिंतेंत आहोत. त्याला काही बोलणे आम्हांला शक्य नाही.  मला हे सांगायला खूप लाजिरवाणे वाटते पण सत्य हेच आहे की, आम्हां दोघांनाही आमच्या स्वतःच्या मुलाची भीती वाटते. आता मी आणखी काय बोलू शकतो. असे बोलून सासरे गप्प राहिले.

    अशुतोष उठला आणि नेहमीप्रमाणे दवाखान्यात जायला तयार झाला. रात्रीची बाब पाहून अनघा खूप दु: खी व अस्वस्थ होती, ती अशुतोषवर रागावली होती, म्हणून ती त्याच्या समोर गेली नाही. तिच्या मनात एक विचित्र गोंधळ उडाला होता.

“मी काय करु? बाबा हृदयविकाराचे रुग्ण आहेत मी हे त्यांना आणि आईला सांगू शकत नाही. मी काय करु? मी काय करू? अनघाचे विचारचक्र सुरु होते.

      मला माफ कर अनघा, काल रात्री मी चुकीचे वागलो त्याबद्दल मला क्षमा करा प्रिये! दारूच्या नशेत आणि निराशेमुळे मोठी चूक झाली. मला माफ कर पण उद्या कोणालाही सांगू नकोस.” असे म्हणत अशुतोष दवाखान्यात जाण्यासाठी बाहेर पडला. भरपूर रागाच्या भरात असणाऱ्या अनघाला त्याचा चेहरा देखील पाहण्याची इच्छा नव्हती.

   अनघा दोन चार दिवस अशुतोषवर खूप रागावली होती. पण तो प्रेमाने बोलण्याचा प्रयत्न करत राहिला. एका रात्री एका अत्यंत जिव्हाळ्याच्या क्षणी अनघाचा रोष शेवटी विरघळला आणि तिनेही प्रकरण लांबविणे योग्य वाटले नाही.

      हळूहळू दिवस जाऊ लागले. त्या प्रकरणानंतर जवळपास दीड महिना उलटून गेले होते. आणि त्यादरम्यान अशुतोषने पुन्हा एकदा अनघाशी त्या सर्व पैशाच्या गोष्टींबद्दल काही विषय काढला नाही, मग अनघालाही विश्वास वाटू लागला की कदाचित अशुतोषला आपली चूक कळली असेल. तिनेही ही कडू आठवण विसरण्याचा प्रयत्न केला.

  दरम्यान, अनघा गर्भवती झाली. दिवस आणि महिने जात होते आणि अशुतोषचे वर्तन जवळजवळ सामान्य झाले होते. अजूनही अनघाच्या मनात एक अनामीक भीती घर करून होती. परंतु ती आता गर्भवती आहे, म्हणून तिच्या मनात येणारा प्रत्येक नकारात्मक विचार ती दूर फेकून द्यायची. गरोदरपणाचा पाचवा महिना सुरू झाला होता,  आणि पुन्हा एकदा त्याच घटनेची पुनरावृत्ती अशुतोषने अनघाबरोबर केली.

 यावेळी अशुतोषच्या रागाने वेडेपणाची मर्यादा ओलांडली होती. मद्यधुंद, अशुतोषने पुन्हा सर्व पैशांबद्दल विचारणा केली, आणि अनघाच्या गरोदरपणाची काळजी न करता तिला बाजूला ढकलून दिले. अनघा रागाने व दु: खाने मोडून पडली होती. आणि त्याच वेळी अंधाऱ्या रात्री ती घरातून निघून गेली. अनघा त्या रात्री नैराश्याने इतकी भारावून गेली होती की तिने आपले प्राण सोडण्याचा विचार केला होता.

    ती निर्जन रस्त्यावरून गेली आणि थोड्या अंतरावर उड्डाणपुलावर उभी राहिली, ती तेथून उडी मारणार होती आणि अचानक तिच्या उदरात वाढणाऱ्या जीवाने तिला हलकीच लाथ मारली आणि दुसऱ्या क्षणी तिला शुद्ध आली. आपल्या पोटावर हात ठेवत तिने विचार केला.

  “मी हे काय करणार होते.! मी आता एकटी नसल्याचे मी कसे विसरले. माझ्या बाळा मला क्षमा कर. मी किती मोठी चूक होते.  मी अनघा आहे,  मी तशी हार मानणार नाही.  आता मी लढाई करीन, व तुला या जगात आणीन आणि आपल्या वडिलांप्रमाणे नाही, तर एक उत्तम मनुष्य बनवीन. ” मनात दृढनिश्चय करून अनघाने थेट धाकट्या भावाला बोलावून घेतले आणि त्याच वेळी सर्व काही सांगितले. हे चांगले झाले की घराबाहेर पडताना त्याने नेहमीप्रमाणे आपला मोबाइल हातात घेतला होता. भावाने तिला तिथेच रहाण्यास सांगितले.

    अनघा आपल्या भावासोबत तिच्या माहेरी आली. तिथे आल्यानंतर तिने अशुतोषच्या आत्तापर्यंतच्या वाईट वागण्याविषयी सर्व काही सांगितले.

    “मी एक मोठी चूक केली आहे, मी आतापर्यंत विनाकारण अशुतोषचा जाच सहन केला, मी तुमच्यापासून सुरवातीपासूनच काही लपवून ठेवायला नको होत,  मी सर्व काही सांगायला हवे होते, परंतु आता नाही.”

 “काळजी करू नकोस बाळा, आम्ही तुझ्या पाठीशी आहोत.” अनघाचे आई वडील म्हणाले.

 “तू शिकलेली आहेस, ताई, आता तू त्या नरकात परत जाणार नाहीस.” असं म्हणत धाकट्या भावाने तिला मिठी मारली.

  आई, वडील आणि भाऊ यांचे सहकार्य मिळाल्यानंतर अनघा शांत झाली. दुसर्‍याच दिवसापासून तिने नोकरी शोधण्यास सुरवात केली. दोन्ही कुटूंबियांशी स्पष्ट बोलणे झाले आणि शेवटी अनघाने अशुतोषपासून विभक्त होण्याचा निर्णय घेतला. जरी अशुतोषने पुन्हा एकदा स्वत:ला बदलण्याचे खोटे आश्वासन देण्याचा प्रयत्न केला परंतु आता तिच्या आत वाढणार्‍या मुलाने अनघाला शक्ती दिली आणि तीने अशुतोषपासून घटस्फोट घेतला.

   काही दिवसांनी अनघाला नोकरी मिळाली आणि तिने घरून काम सुरू केले. आता ती एका मुलाची आई बनली होती. हा मुलगा तिची शक्ती बनला होता. अनघाने ठरवले होते की ती आपल्या मुलाचे अतिशय चांगले संगोपन करेल, आणि त्याला चांगली शिकवण देईल. आपल्या मुलाला त्याच्या वडिलां सारखे होऊ देणार नाही असा तिचा निर्धार होता. जो मुलीच्या आयुष्यासह खेळतो. मी माझ्या मुलाला स्त्रियांचा सन्मान करण्यास शिकवीन. जेणे करून स्त्रियांना केवळ भौतिक सुखाची एक वस्तू समजणारा दुसरा आशुतोष जन्माला येणार नाही.

 तिच्या मनात असा विचार सुरु असतांनाच मागे एफ.एम. वर जैत रे जैत चित्रपटातील तिच्या आवडीचे गाणे सुरु झाले.

    “मी रात टाकली, मी कात टाकली.

 या मोडक्या संसाराची बाई लाज टाकली.”

— शरद कुसारे

दि.११.०७.२०२१