साला वैताग आहे ! आज पुन्हा निर्मलेने कडकड केली ! आमच्या लग्नाला आता या चोवीस मेला पाच वर्ष होतील .अजून तिच्या स्वभावात काही फरक पडत नाही . तशी ती भांडकुदळ नाही , पण भडक माथ्याची मात्र आहे . कधी कधी फारच लावून धरते , लहान मुलांसारखं . हल्ली तिला भडकायला कसलंही कारण चालत , इतकंच काय ती विनाकारण पण भडकते !पण मला त्याचे खरे कारण माहित आहे !
माझी आई ! आई माझ्या सोबत रहाते , ते तिला नको आहे ! आता मला सांगा , या उतार वयात तिने कोठे जावे आणि का ? डोळे ,कान आदू झालेत , चकरा येतात , बी. पी. ,डायबिटीज सारखे जन्माचे सोबती आहेत ! येथे शहरात डॉक्टर दवाखाना हाकेच्या अंतरावर आहेत . मी निर्मलला परोपरीने सांगून पहिले . पण समजून घेत नाही .
“तू त्यांना नंदू भावजी कडे कायमचे पाठून दे ! ते थोरले आहेत हि त्यांचीच जवाबदारी आहे . ”
” आग ,नंदू खेड्यात रहातो तेथे दवाखान्याची सोया नाही , तिला येथेच राहूदे , काही बिघडत नाही ! ”
“हे बघ , नसेल तर वृद्धाश्रमात ठेव म्हातारीला ! इथे माझ्या उरावर नको ! हीच दुखणं भाण करायला मी लग्न केलं नाहीय !” फाडकन बेडरूमचे दार लावून आत बसली . हि गोष्ट काल रात्रीची . आज सकाळी ऑफिसला निघताना घुश्यातच होती , बोलली नाही !
आमचे अरेंज्ड मॅरेज . मुलगी पाहून झाल्यावर एक दोन भेटीत तिचा स्वभाव पूर्णपणे कळला नाही . एक दोन वेळेस ‘आमची निमी जरा लाडात वाढली आहे , त्यामुळे थोडी हट्टी आहे .’ असे सासरे म्हणाले होते . ‘अरे लग्न झाल्यावर सारे ठीक होईल . संसाराची गोडी लागली कि होईल राग कमी . अन तू आहेस कि शांत स्वभावाचा घे थोडस सांभाळून . ‘ मावशीने अनुभवाचा सल्ला दिला होता . तेव्हा तो मलाही पटला होता . पण आता जड जातंय .
निर्मला मला पहाता क्षणी आवडली होती . ती खरेच खूप सुरेख आहे . मस्त पाच -साडेपाच फूट उंची ,सडपातळ बांधा , चेहऱ्यात निरागस गोडवा , नैसर्गिक कोरीव अन रेखीव भुवया , पातळ तरी रसरशीत ,चैतन्यमय ओठ , आणि –आणि डोळ्याचे दोन चमकदार डोह ! नव्या कोर्याकिरिंग काचेच्या गोट्या सारखे चमकदार डोळ्याची बुबळं ! माझी विकेट तेथच पडली !हे सार कसल्याही प्रसाधना शिवाय !तिला म्हणे मेकअप ची ‘थेर ‘ आवडत नाहीत .
खरच मी भाग्यवान आहे निर्मला सारखी मला बायको मिळाली . आज घरी जाताना काजुकतली न्यावी लागेल ! हाच तिच्या रागावरचा ‘तोडगा’ आहे . कशीही वागली तरी आय लव्ह हर ! मावशी म्हणते तसे येईल समज ,होईल शांत अन समजदार . तिला अजून थोडा वेळ द्यायला हवा .
००००
‘गणू ‘ माझा नवरा ! एकदम भुक्कड ! बावळट ध्यान ! आय हेट हिम ! उखाण्यात सुद्धा ‘गणपतराव ‘ म्हणताना ना आज , म्हणजे लग्ना नन्तर पाच वर्षांनी सुद्धा अंगावर काटा येतो !अजून तो त्याच्या आईचा ‘गणूच ‘ आहे ! खरेतर हे ध्यान मला मुळीच आवडलं नव्हतं ! या पेक्षा तो मास्तर ज्यास्त मॅनली वाटला होता ! भारदस्त ,सहाफुटी उंची , रुंद खांदे , घनदाट कुरळे केस , कमावलेले शरीर , करारी नजर ! धाकात ठेवणारी ! खर्जातला हुकमी आवाज ! मर्दानी काम होत सार ! मलाच काय कोणालाही त्याच्या सानिध्यात सुरक्षित वाटलं असत ! कुठल्याशा शाळेत तो क्रीडा शिक्षक होता . असेना . त्याचा मास्तरकीचा कमी पगार मला चालला असता !
पण —- आई बाबाना ह्या गणूबाच ठिकाण आवडलं . कारण त्याच सोशल स्टेटस -बँकेत ऑफिसर ! लहान वयात ऑफिसर तर रिटायरमेंट पर्यंत जनरल मॅनेजर नक्कीच होईल ! शिवाय तगडा पगार ! तो हि सतत वाढत जाणारा ! काय काडी लावायचीय त्या तगड्या पगाराला ! माणूस नको का ‘तगडा ‘ ?पीळपिळीत लोम्बते गाल , डुबरी ढेरी , अन बापरे ! लग्नाच्या आधीच भारदस्त टकलाची तयारी सुरु झालीय !विरळ केसांच्या ढगातून ‘चांदोबा ‘ डोकावतोय .
“आई मला असलं ध्यान नकोय ! ‘
” निमे आता काही खोड काढू नकोस . मुलाचे रूप नाही तर , कर्तृत्व (पगार !) पहावे ! कलेक्टर पेक्षा ज्यास्त पगार आहे ! ”
“तरी पण —-”
“मी काय सांगते ते नीट कान देऊन ऐक ! माझे अनुभवाचे बोल आहेत ! राज्य करशील ! ” त्या नन्तर जे आईने सांगितले ते मला पटले ! त्याच मार्गावरून मी आजवर चालत आहे . खरे सांगू खऱ्या अर्थाने राज्य करीत आहे ! येत -जात त्याच्या दिसण्या वरून , टकलावरून टोमणे मारत असते . घरात कायम ‘टेन्शन ‘ कसे राहील याची काळजी घेते ! कमी ज्यास्तीला ‘सासू ‘चा आधार आहेच ! तो लगेच माघार घेऊन गोंडा घोळतो ! त्याच्या सगळ्या बँक खात्यानं , डिपॉझिटला माझे नाव जॉईंट केले आहे ! शिवाय मोजक्या पैशाशिवाय सगळा पगार हाती घेते ! त्याचा स्वभाव थोडा लंपट आहे , थोडी ढील दिली कि काहीही करायला स्वारी तयार असते ! या पाच वर्षात चार ठळक दागिने , दोन एक लाख रोकड आईकडे जमा आहेत कि ! खरच मी किती भाग्यवान आहे ! असा गोंडा घोळणारा , धाकात रहाणार , दोन गोड शब्दा साठी मरमर काम करून पैसे कमावणारा , हरकाम्या ,पाळीव गुलाम ‘नवरा ‘ बावळट अन कार्टून हवाच ! म्हणूच मी ‘राज्य ‘ करतेय आणि गणू राज्य देतोय ! फक्त आधन -मधनं ‘शॉक ‘ द्यावा लागतो ! अन आज मी तो देणार आहे . !
०००
संध्याकाळी सात साडेसातला दारावरची बेल वाजली ,गणूच्या आईने दार उघडले . गणू सोफ्यावर विसावला .
“गण्या ,बायकोला जरा समजावं ! घराकडे थोडं लक्ष दे म्हणावं ! आत्ता तू येण्यापूर्वी कुठं बाजारात भटकून आलीयय ! सारखी मेली ती खरेदी ! “आल्याआल्या आईने बायको विरुद्ध कटकट सुरु केली होती . गणू वैतागला , पण सय्यमाने ‘ बरे मी सांगतो ‘म्हणून आईस गप्प केले . ती रागारागा मन्दिरात गेली . आता ती काही नऊ- साडेनऊ पर्यंत येणार नाही . समोरचे दार लावून गणू बेड रूम कडे गेला . निमा पलंगाच्या कोपऱ्यावर बसून मारक्या म्हशी सारखी गणू कडे पहात होती .
“झाल्या का माझ्या कागाळ्या एकून ! हे म्हातारीचं नेहमीचंच आहे ! सदा माझ्या कागाळ्या , शेजाऱ्या -पाजाऱ्या कडे तर करतेच ,पण भिकाऱ्याला सुद्धा ‘आज सुनेने काही केले नाही बाबा ,जा पुढल्या घरी ‘ म्हणते !कंटाळे बाई या थेरडीला !…. ”
“स्टॉप इट ! निमे सदा आईला ‘म्हातारी ‘, ‘थेरडी ‘ नकोना म्हणत जाऊ !,नाही ऐकवत मला !”
“म्हणूनच तर म्हणते ,ठेव तिकडे खेड्यात मोठ्या भावजवळ !नाहीतर वृद्धाश्रमात ! काही बिघडत नाही! एकदाची कटकट तरी संपेल ! खाल्ला घास अंगी लागत नाही ! लग्न झाल्यापासून सुख म्हंणून लागलं नाही ! इतर बायकांचे संसार पहिले कि आग पडते पोटात ! ”
” बस्स झाले निर्मले ! आई येथेच माझ्या जवळ रहाणार ! वडिलांच्या माघारी अपार कष्ट करून तिने आम्हा भावंडाना शिकवले , लहानाचे मोठे केलेय—- हे घर —- माझी नौकरी — तिच्याच त्यागावर उभं आहे ! तू बिलकुल समजून घेत नाहीस ! हवे तर तूच जा तुझ्या माहेरी ! पण मी काही या वयात आईला अंतर देणार नाही ! ” गणू खरोखरच भडकला होता .
“नकोच देऊस अंतर म्हातारीला ! बस जावून तिच्या पदराखाली !तुला बायकोची गरज काय ? मीच जाते तुला कायमची सोडून ! पण लक्षात ठेव ,मी रडू बाई सारखी बापाकडे जाणार नाही ! तुम्हा माय लेकाना अद्दल घडवून जाणार !”तिचा हा रुद्रावतार पाहून गणू सुन्न झाला .
निर्मीलेने आपले पाजरुन ठेवलेले हत्यार काढले . हीच वेळ होती गणूबाला ‘ शॉक ‘देण्याची ! ती तरातरा किचनमध्ये गेली . दुपारी आणून ठेवलेला रॉकेल चा कॅन तिने बिनधास्त पणे अंगावर ओतून घेतला ! हे असलं नाटक केल्या शिवाय हा गण्या धाकात रहायचा नाही !
रॉकेलचा वास घरभर पसरला . गणू भानावर आला . तो खूप घाबरला होता . काय होती याची त्याला कल्पना अली होती !
” आग निमे , हा काय वेडे पण आहे ? “तो ओरडला
“बस आता माईला कवटाळून ! मी जाते कायमची तुला सोडून ! मग कळेल बायकोची किंमत ! ” कसला घाबरलाय गण्या ! बसतोय शॉक ! अजून थोडं वोल्टेज वाढवला पाहिजे ! निमाने जवळची काडे पेटी उघडली !
” थांब निमे ! माझी शपत आहे तुला !” तो किचनच्या दारातून घाबऱ्या आवाजात ओरडला .
अजून थोडं नाटक रंगवू या ! काय? ‘माहेरी जा ‘ म्हणतोस होय ! निमेने काडी पेटवली ! काही होत नाही ! मी काही हि पेटती काडी अंगावर टाकून थोडीच घेणार आहे? ! आणि समजा काही झालेच तर !समोर गणू आहेच कि ! तो सहज वाचवेल मला !
पण ——- काडी ओढतानाच वास्तू तथास्तु म्हणाली होती ! निमाने काडी पेटवली तेव्हा ती तिच्या आवेशाने तुटली होती !आणि तुटण्या पूर्वी ती पेटलीही होती !पेटता तुकडा साडीवर पडला ! भडका उडाला ! सिंथेटिक साडी क्षणात वितळून कातडीशी एकरूप झाली होती ! गणू धावला तोवर ती सर्वांगाने पेटली होती ! गणूने तिला तशीच कवेत घेतले ! आग विझवण्या साठी !
” मेले !मेले !मला वाचवरे ! मला जगायचंय ! ”
” निमे घाबरू नकोस मी आहे !” गणू म्हणार होता . पण तोही पेटला होता !
घरातून धूर झपाट्याने बाहेर झेपावत होता . लोक बाहेरून दार वाजवत होते . अग्निशामक दलाच्या गाड्या घंटा बडवत अली . पण व्हायचा तो उशीर झालाच होता ! स्त्री -पुरुष भेदाच्या पलीकडे गेलेले दोन कोळशाचे देह बाहेर आले तेव्हा पहाणाऱ्याच्या काळजाचे पाणी होत होते !
ooo
कोपरे गुढग्यात टेकून ओंजळीत आपला गोबर चेहरा घेऊन छोटा राजू दाराच्या पायरीवर बसला होता .
” काय रे राजू , काय करतोयस ?”
“काय नाय ”
” घरी कोणी नाही का ? आजी ,काका ?”
” छ्या ”
” आजी कोठेय ?”
“पोलीस गाडीत बसून गेली !”
‘का?”
” शोभा अँटीन काय तर पोलिसांना सांगितलं ,ते तिला घेऊन गेले !”
” कोण शोभा अँटी ?”
” मम्मीची फ्रेंड आहे ! ”
” अन काका ?”
” तो पण गेला , टीव्ही अन फ्रीझ घेऊन !”
“तुला ?”
” नाय नेलं ! नको म्हणाला !”
” तू काय करतोस ?”
” पपा मम्मीची वाट बघतोय .”
“का?”
” पप्पा प्लेन आणणारय , रिमोट असलेले , अन मम्मी चोकोबार !”
कोणाचे प्रेम , कोणाचा द्वेष , कोणाचा हेकटपणा माहित नाही ! पण या पिलाच बालपण करपून गेलं त्याच काय ?
— सु र कुलकर्णी.
आपल्या प्रतिक्रियांची वाट पहातोय . पुन्हा भेटूच . Bye .