द रोड नॉट टेकन

Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveler, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth;

Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim
Because it was grassy and wanted wear,
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,

And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black.
Oh, I marked the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way
I doubted if I should ever come back.

I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I,
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference.

– Robert Frost

कॉलेजमध्ये असताना स्पेशलायझेशनला हि कविता होती. to be very frank, त्यावेळी अशा फिलोसोफिकल का काय ते गटात मोडणाऱ्या कवितांचं प्रयोजन दाताखाली आलेल्या खड्यासारखं वाटलेलं. उमलू घातलेल्या उमेदीला पानगळीचं सिंचन जरा अजबच कॉम्बो वाटायचं. आता पुन्हा जेव्हा इथे अडखळले तेव्हा माझ्या आधीच्या प्रतिक्रियेचं मलाच हसू आलं होतं.

तेव्हा फारशी न कळलेली किंवा फारशी न रुचलेली (न झेपलेली?) ही कल्पना आज अचानक एवढी आपली का वाटू लागलीये? असं काय आहे यात की यातले सारे संदर्भ पुन्हा एकदा नव्याने भेटलेत मला आणि आधी होती तशी परकेपणाची फ्रेम निखळलिये आणि त्या जागी मला माझ्याच जगण्यातले काही कवडसे असल्याचा भास

होतोय? नव्याने सापडलेल्या रस्त्यावरून दुसऱ्यांदा चालताना वाटणारी ओळखीची भावना किंवा असंच काहीसं… एवढा बदल झालाय का आपल्यात?

इतकं मात्र नक्की दोन्ही वेळच्या अनुभवण्यात फरक आहे नक्की…

I shall be telling this with a sigh Somewhere ages and ages hence: Two roads diverged in a wood, and I, I took the one less traveled by, And that has made all the difference.

मळलेली पायवाट जाणीवपूर्वक नाकारताना चोखळलेली नवी वाट नव्या गोष्टी समोर घेऊन येते.. जगण्याचा कस लागूनही जे हाती लागलं ते फार खास होतं, गर्दीतून वेगळं उभं करणारं होतं. असाच एक भावार्थ या कवितेचा. म्हणालं तर गाभा या कवितेचा. माणूस म्हणलं की नाविन्याचा सोस म्हणा किंवा नवं काहीतरी ट्राय करून बघण्याची उर्मी अनादी आदिमच आहे. कधी कधी मात्र याची दुसरी बाजूही असू शकते किंवा ती तशी असतेच हेच विसरायला होतं. जिथे एका ऐवजी दोन ऑप्शन हातात असतात तेव्हा निर्णय काहीही असो, त्या दुसरया न जाता आलेल्या रस्त्याचा सल तर कायमच सोबतीला असतो नं? म्हणजे काहीही निवडा, मग त्या न अनुभवलेल्या वाटेचं प्राक्तन काय असलं असतं हा प्रश्न तर सही सलामत उरतोच नं? म्हणजे निर्णय घेऊनही समाधान फार कमी वेळा लाभतं. असंच काहीसं. दुसरी बाजू कायमच unpredictable वाटत राहणार. आपल्या शेक्सपिअर साहेबांचा to be or not to be हा प्रश्न इथे निकालातच निघतो की. आणि त्या ऐवजी what if… हा नवीन व्हर्जन पिंगा घालू लागतो नाही का? 🙂

— श्रद्धा कुलकर्णी