त्या दिवशी राधा सैरावैरा झाली होती . कोठे भटकतोय कोणास ठावूक ? असाच भटकत असतो डोंगर दऱ्यात ! काय तर म्हणे ट्रेकिंग ! पण इतके दिवस नाही रहात माझ्या पासून दूर ! आता आला कि , त्याला कधीच सोडणार नाही ! नो रानटीपणा ! नो ,डोंगर -दऱ्या , तो भिरभिरता वारा आणि संध्याकाळच भटकण ! विचारात तिला समोरची गाडी दिसलीच नाही . गाडी तिला उडवून निघून गेली !
000
तरुण लेकीचे हाल बापाला पहावले नाहीत . हसती खेळती अल्हड राधा अंथरुणाला खिळली होती ! आईच्या माघारी बापाने तळहाताच्या फोडा प्रमाणे तिला जपली होती . बापाने हाय खाल्ली . तो तळ हाताच्या ‘ फोड ‘ माझ्या हाती देवून त्यांनी डोळे मिटले . तेव्हा पासून राधा माझ्या सोबतच आहे .
000
मी राधेला खूप लहानपणा पासून ओळखतो . अगदी ती पाचवीत असल्या पासून . तेव्हा मी तिसरीत होतो .
“सुरश्या ,तुला तो शिक्या आठवतो कारे ?”अचानक तिने विचारले
“कोण श्रीकांत का ? हो,न आठवायला काय झालं ?माझ्याच तर वर्गात होता !पण आज इतक्या वर्षांनी अचानक त्याची आठवण तुला का झाली ?”
“तुला न त्याची एक गम्मत सांगायची राहून गेलीयय ! ”
आता आमच्या ‘ सहजीवनाला ‘ आठ नऊ वर्षा होवून गेलीत . मी आडोतीसच्या आत बाहेर अन ती चाळीसीच्या जवळ पास आहे . अन हिला शाळा -कॉलेजच्या ‘गमती ‘आठवत्यात ! हिला कधी काय आठवेल सांगता येत नाही !
“काय ‘ गम्मत ‘ आहे ?”
“तो तुला न ‘वेडा पीर ‘ म्हणायचा ! तुझ ट्रेकिंगच वेड दुसर काय ?! तू म्हणे उंच डोंगर माथ्यावर जावून ‘राधे SSS’ म्हणून, त्या सिनेमातल्या टारझन सारखा ओरडतोस !आणि -आणि प्रतिध्वनीची वाट पहातोस ! असे तो सांगायचा . अन न तू असे पक्षाच्या पंखा सारखे लांब हात करून डोंगर उतारावरून धावत खाली येतोस म्हणे ! खरे कारे ?”
” तो ‘शिक्या ‘ न ,तोच बावळट होता ! ” माझ्या डोळ्याच्या कडा ओलावल्या होत्या .
“हो ,हो तीच तर ‘ गम्मत ‘ सांगायचीयय तुला ! तुम्ही दोघे ना बारावीचा शेवटचा पेपर देवून घरी परतत होतात . मला पाहून तो मागेच थांबला होता !”
“असेल थांबला . मला नाही आता आठवत इतके मायनर डीटेल्स . बर मग ?”
“तेव्हा न त्यान मला ‘प्रपोज ‘ केल होत ! ”
” काय म्हणतेस ? अन हे तू मला इतक्या दिवसांनी सांगतेस ?” निखळ गाढवपणा होता तो . मला माहित होत ! तरी मी चेहऱ्यावर आश्चर्य दाखवत विचारले .
” तस नाही रे , पण तोही माझ्यावर प्रेम करायचा ना ?पण आता जावू दे ना ! मी तुझ्या ,माझ्या साठी कॉफी करते ! “माझ्या होकारा ,नकाराची वाट न पहाता ती किचन मध्ये गेली . ती न कधी कधी खूप पझेसिव्ह होते !अन खर सांगू , मला ते खूप आवडत !
मी तिच्या पाठमोऱ्या आकृती कडे पाहत होतो . किती सुकलीय ! तिच्या डोळ्याभोवतीची काळी वर्तुळ , अत्ताश्या थोडी हलकी झालीत पण अजून आहेतच . खूप अशक्त होत चाललीयय ! तिचे घनदाट ,निळसर झाक असलेले केस आता विरळ , निस्तेज आणि पांढरे पण होत आहेत ! पण चालीतला डौल आणि शालीनता अजून तसाच टवटवीत आहे ! याच शालीन सौंदर्यावर मीच काय अख्ख कॉलेज ‘फिदा ‘ होत . पण आता ——. ती विरत चालल्या सारखी झालीयय !
” अं ,घे !” आम्ही कॉफीचे मग घेऊन फ्रेंच विंडोत बसलो . तिला असं खिडकीत बसून , बाहेर पहात चहा /कॉफी प्यायला आवडते ,म्हणून मी खिडक्यांच्या मागे घराच्या आतून बसण्यासाठी ओटे करून घेतलेत . खिडकी बाहेर तुरळक पावसाचे थेंब तुटत होते . पाऊस ,तो धुंद करणारा मातीचा सुगंध , अन ते धसमुसळ वार ! हे सगळं म्हणजे राधेचा जीव कि प्राण !
“सुरश्या , चल उठ ! गच्चीत जावूत ! पाऊस पाडायला आलाय ! ”
“राधे आग , हे काय तुझ वय आहे का पावसात भिजायचं ? पुढल्या वर्षी चाळीशीची होशील ! ”
“चल हट ! तू ये माझ्या मागून ! मी जाते पुढे !”ती गेली पण जिन्या कडे . मी तिच्या मागे पळालो , म्हणजे तसा प्रयत्न केला ! कॉलेजात रनर होतो , हल्ली जरा जडावलोय !गच्चीवर जावून पाहतोय तर —-
दोन्ही हात पसरून राधा पावसात हळुवार पणे गिरक्या घेत होती ! किती आनंदात होती ! वय विसरून लहान मुला सारख बागडत होती ! पावसाचे थेंब वरच्यावर तोंडात झेलण्याचा प्रयत्न करत होती ! वेडी कुठली ! हिची अशी अनंत रूप मला डोळ्यात साठवून ठेवायची आहेत ! जुनी गोष्ट आहे . ती आठवी -नववीत असावी . असाच अचानक पाऊस आला . चालू वर्ग सोडून हि वर्गाबाहेरच्या ग्राउंडवर आली होती . झग्याची टोक दोन्ही हातात धरून गाऱ्या -गाऱ्या भिंगोऱ्या करून गोल गोल फिरत होती ! पण तेव्हाची गोष्ट वेगळी होती . मी हळूच तिच्या जवळ गेलो . त्या चार गिरक्यांनी तिला थकवलं होत ! तिला आधार देत घरात आणलं . नाही म्हणलं तरी भिजलीच होती . डोकं कोरड्या टॉवेलने पुसून ,कोरडे कपडे दिले . संध्याकाळी सपाटून ताप भरला .
“सुरश्या ,मला खूप थकल्या सारख वाटतय रे ! ”
” तू पावसात भिजलीस ना ! मग थकवा ,ताप येणारच ! तू माझ ऐकत नाहीस मग तुलाच त्रास होतो, अन मला सुद्धा ! पॅरासिटोमोल घे . बर वाटेल . ” ती मलूल होऊन पांघरुणात गुरफटून बेड वर पडली होती .
“कारे ,तुला आठवतो का ‘ तो ‘ पाऊस ?”
” कोणता ग ?” मी तीच डोक चेपत विचारल .
“आपण गणिताचा क्लास करून घरी येताना लागला होता तो ! ”
“तो ना आठवतोय कि . ”
” अशीच संध्याकाळच्या साडेसात -आठ ची वेळ होती .अचानक आभाळ भरून आल होत . आत्ता घरी पोहचू म्हणून तू निघालास , तू निघालास म्हणून मी पण तुझ्या मागे निघाले ! कसच काय ? रप रप पाऊस पडू लागला . दोघेही भिजलो होतो ! त्यात स्ट्रीट लाईट बंद झाले ! समोरच दिसेना ! ”
” हो ,हो मला सगळ आठवतय ! ” मला यातल काहीही आठवत नव्हत , पण मी दिल दडपून .
“मग आपण घरी कसे पोहोंचलो माहित आहे ?”
“कसे ?”
“मला माहित होत ,तुला अंधाराची खूप भीती वाटते ! मी तुला गच्च डोळे मिटायला लावून , माझ्या खांद्यावर हात ठेवायला लावले होते ! अन मी अंधुक प्रकाशात चालत होते . तू सारखा ‘घर आल का ?-घर आल का ?’ म्हणत होतास ! तो लहान मुलांचा खेळ असतोना तसा ! आता सांगते ,तेव्हा मला खूप मस्त वाटत होत ! मी बरी झाले आणि पुन्हा पाऊस आलाकी आपण पुन्हा तो ‘घर आल का ?’ खेळ खेळण्याची माझी इछ्या आहे . ”
” राधे तून दिवसेन दिवस बालिश होत चाललीस ! ”
” असू देत ! मला माहित आहे तू माझी प्रत्येक इछ्या पूर्ण करणार ! कारण —-”
” कारण काय ?”
“कारण मी —मी फार दिवसाची सोबती नाही ! मृत्यू माझ्या डोक्यात कॅन्सर च्या रुपात दडलाय ! ”
” स्टोप इट !पुन्हा पुन्हा तेच तेच नको सांगू ! मला ते सत्य असले तरी नाही ऐकवत ! आणि —आणि मी तुला नाही जावू देणार !! ”
000
राधेच्या त्या अपघाता पासून तिची स्मरणशक्ती काही प्रमाणात हरवली आहे . काही गोष्टी तिने सत्य म्हणून स्वीकारल्या आहेत , तर काही सत्य तिने झिडकारले आहेत . त्या अपघाता नंतर तिला सावरायला खूप वेळ लागला होता . अजूनही ती त्यातून ‘पूर्ण ‘ बरी झाली असें म्हणता येत नाही . ती सावरतेय असे वाटत असतानाच ,ब्रेन ट्यूमर डिटेक्ट झालाय ! माझ्या तळहातावरचा ‘ फोड ‘ काही दिवसांचाच सोबती आहे ! हे तिलाही आणि मलाही माहित आहे ! फक्त एकच गोष्ट तिला माहित नाही !जी फक्त मलाच माहित आहे !
ती माझी राधाच आहे , जिच्यावर मी जीवापाड प्रेम केल ,आणि करतोय ! पण –पण ती ज्या ‘ सुरश्या ‘वर जीव ओवाळून टाकते तो मी नाही !! तिच्या स्मरणशक्तीने इथेच दगा दिलाय !…… असं आजारपण देवान कोणालाच देऊ नये ज्यात रोग्यालाच आजार माहित नसावा ! त्या दिवशी सुरेश ट्रेकिंगहून परतलाच नाही . दोन दिवस वाट पाहून आम्ही तपास केला . त्याची बाईक एका कड्याच्या पायथ्याशी पार्क केली होती , वर कड्याच्या टोकाला बॅकसॅक पडली होती . चार दिवसांनी त्याचा मृत देह एका कपारीत सापडला ! पण राधेचं मन हे स्वीकारायला तयार नाही ! तेव्हा पासून ती मलाच तिचा ‘ सुरश्या ‘ समजतीय !
आता तिचे थोडेच दिवस राहिलेत . मी देवाच्या चरणी रोज हीच प्रार्थना करतोय कि ,
“देवा , तिचा हा भ्रम असाच राहू दे ! तिला शेवट पर्यंत तिच्या ‘ सुरश्या ‘ सोबत जगू दे ! आणि मला माझ्या राधे सोबत ! ”
— सु र कुलकर्णी
तुमच्या प्रतिक्रियांची वाट पहातोय . पुन्हा भेटूच . Bye .
